دوستى دشمنان و دشمنى دوستان‌

پسرم! چه خوب است به خود تلقين كنى و به باور خود بياورى يك واقعيت را كه مدح مداحان و ثناى ثناجويان چه بسا كه انسان را به هلاكت برساند و از تهذيب دور و دورتر سازد.

تأثير سوء ثناى جميل در نفس آلوده ما، مايه بدبختى‌ها و دور افتادگى‌ها از پيشگاه مقدس حق- جلّ و علا- براى ما ضعفاءالنّفوس خواهد بود و شايد عيب جويى‌ها و شايعه پراكنى‌ها براى علاج معايب نفسانى ما سودمند باشد كه هست، همچون عمل جراحى دردناكى كه موجب سلامت مريض مى‌شود.

آنانكه با ثناهاى خود ما را از جوار حق دور مى‌كنند دوستانى هستند كه با دوستى خود به ما دشمنى مى‌كنند و آنان كه پندارند با عيب گويى و فحّاشى و شايعه سازى به ما دشمنى مى‌كنند دشمنانى هستند كه با عمل خود ما را اگر لايق باشيم اصلاح مى‌كنند و در صورت دشمنى به ما دوستى مى‌نمايند.

من و تو اگر اين حقيقت را باور كنيم و حيله‌هاى شيطانى و نفسانى بگذارند واقعيّات را آنطور كه هستند ببينيم، آنگاه از مدح مداحان و ثناى ثناجويان آنطور پريشان مى‌شويم كه امروز از عيب جويى دشمنان و شايعه سازى بدخواهان؛ و عيب جويى را آن گونه استقبال مى‌كنيم كه امروز از مداحى‌ها و ياوه گوييهاى ثناخوانان.

اگر از آنچه ذكر شد به قلبت برسد، از ناملايمات و دروغ‌پردازى‌ها ناراحت نمى‌شوى و آرامش قلب پيدا مى‌كنى، كه ناراحتى‌ها اكثراً از خود خواهى است.

خداوند همه ما را از آن نجات مرحمت فرمايد.[1]

زبان و شيوه دعوت انبيا

فيلسوفان با براهين عقليه ثابت مى‌كنند حضور حق تعالى را در هر جا، لكن تا آنچه‌

[1] - همان، نامه 26/ 4/ 1363