فصل سيزدهم اندر فرستادن جاسوسان و تدبير كردن بر صلاح مملكت و رعيت‌

1- بايد كه هميشه بهمه اطراف جاسوسان بروند بر سبيل بازرگانان و سيّاحان و صوفيان و پيرزى‌[1] فروشان و درويشان و از هرچه مى‌شنوند خبر مى‌آرند تا هيچ‌گونه از احوال خبرى پوشيده نماند و اگر چيزى حادث گردد و تازه شود بوقت خويش تدارك كرده آيد. چه بسيار وقت بوده است كه واليان و مقطعان و گماشتگان و امرا سر مخالفت و عصيان داشته‌اند و بر پادشاه سگاليده‌]74 a[ كه جاسوسان دررسيده‌اند و پادشاه را خبر كرده. پادشاه در وقت برنشسته است و تاختن برده و ناگاه بر سر ايشان شده و فروگرفته و اين عزم ايشان را باطل كرده. و اگر پادشاه و يا لشكرى بيگانه‌[2] قصد مملكت او كرده‌اند همچنين او را آگاه كرده‌اند و او كار خويش بساخته است و دفع آن كرده. و از حال رعايا همچنين خبر داده‌اند از نيك و بد و پادشاهان تيمار آن بداشته‌اند چنانكه وقتى عضد الدوله كرد.

حكايت عضد الدوله در اين معنى‌

2- از ديلمان هيچ پادشاهى بيدارتر و زيركتر و پيش‌بين‌تر از عضد الدوله‌

[1] - پيرزى‌N : داروC -:P

[2] - بيكانه‌N -:PC