3) گرايش كلام سياسى‌

تعليمات سياسى را، كه از وحى الهى ناشى مى‌شود، گرايش كلام سياسى مى گويند. هرگاه پرسش‌هاى مربوط به فلسفه‌ى سياسى، كه به روش انتزاعى و عقلى پاسخ داده مى‌شوند، از طريق وحى الهى و متون دينى پاسخ داده شوند، گرايش مورد نظر كلام سياسى ناميده مى‌شود.[1] به عبارت ديگر، پاسخ به پرسش‌هايى همچون چگونگى عملكرد حكومت‌ها، خاستگاه و كيفيت تحقق آنها، هدف حكومت و ... به كمك وحى الهى و متون دينى را كلام سياسى مى‌گويند. از جمله افرادى كه با اين گرايش سخن رانده‌اند، مى‌توان به افراد زير اشاره كرد:

الف) شيخ طوسى (385- 460 ه ق)

وى در مورد سياست اسلامى، وجود حكومت را داراى وجوب عقلى مى‌داند:

آنچه دلالت بر وجود حكومت دارد، اين است كه حكومت از واجبات عقليه است؛ حكومت لطفى است كه عقل آن را واجب دانسته است.[2] همين‌طور ايشان علاوه بر وجوب حكومت، وجود رهبر و سلطان را نيز جهت تأمين مصالح جامعه ضرورى مى‌داند:

كاركرد براى سلطان عادلى كه آمر به معروف و ناهى از منكر است، چيزهايى را در جايگاه خويش قرار مى‌دهد؛ نه تنها جايز است، بلكه بدان ترغيب و تشويق شده است و بعضا به حد وجوب از نظر حكمى رسيده‌

[1] - خسروپناه، عبد الحسين، سياست انتظار بشر از دين، پرسمان، ش 6، 1380.

[2] - طوسى، ابو جعفر، الغيبه، ص 5.