ذراع يوسفيه منسوب به قاضى ابو يوسف.

ذراع ميزانيه منسوب به مأمون خليفه.

ذراع كرباس كه ذراع عامه است هفت قبضه بى‌اصبع قائمه است و ذراع مساحت هفت قبضه است با اصبع قائمه (ص. 276)

ذراع كردن‌

اندازه گرفتن، مساحى كردن‌

" زمين را به گز ملك ذراع مى‌كرده‌اند و غير زمين را مانند كرباس و غير آن به گزعامه" (ص. 276)

ذمه‌

" در لغت عرب به پنج معنى آمده است؛ به معنى عهد و امان و ضمان و حرمت و حق. و اهل ذمه را از آن جهت ذمى گويند كه در عهد مسلمانان و امان ايشان درآمده‌اند" (ص. 437)

ر

راحله‌

ستور باركش.

" غلامى از آن ابو بكر صديق در عقب مانده بود و شترى را كه راحله آن حضرت و ابو بكر بود در دست او بود" (ص. 367)

رايش‌

" كسى كه واسطه ميان رشوت دهنده و رشوت گيرنده باشد" (ص. 165)

رده‌

ارتداد، برگشتن از دين اسلام.

" عبارت از قطع اسلام است به قولى يا به فعلى كه باز مى‌گردد مسلمان به واسطه آن از اسلام به كفر" (ص. 425)

رشوه‌

" اصل او از رشاست و رشابندى است كه دلو را به چاه مى‌رساند تا آب از آن بردارند" (ص. 165)

رضخ‌

" در لغت عطيه اندك است و در شرع عبارت از عطائى است كه امام يا امير لشكر نمايند كسى را كه در لشكر حاضر باشد و مستحق سهم غنيمت نباشد" (ص.

420) جزئى از غنيمت- كمتر از سهم مجاهدان- كه به امدادگران و افراد غير جنگى در سپاه اسلام داده مى‌شود.

رطل‌

" معادل صد و سى درهم و به قولى معادل صد و بيست و هشت درهم و چهارهفتم درهم است" (ص. 239)