اشك از رخسار و غبار از كنارشان، به آستين محبّت پاك نمود، و لب درر بار به تسليت خاطر ايشان به پذيرايى گشود.

بعد سر به سوى آسمان كه اى قادر سبحان، تو مى‌دانى اين فرزندان مظلوم مرا غير از اشعه انوار لطفت دادرسى و سواى طنطنه قهرت فريادرسى نيست.

پس آن درخشنده كوكب سعادت و تابنده مهر فتوّت از روى شفقّت روى به فرزندان نمود و فرمود: «من در آغاز جوانى و ابتداى ايّام كامرانى كه در حجله عصمت، در پس پرده عفّت نشسته بودم پدر تاجدار شما كه وارث تخت كيان و ثمره شجره طيبه پيشدادايان است، باب خواستگارى به رويم گشود و مرا به اميد وصالش نامزد فرمود و كابينى از برايم مقرّر و صداقى به نامم معيّن داشت كه عند المطالبه دريافت دارم و در مقام حاجت به مصرف رسانم.

و آن صداق عدل و احسان و رفع ظلم و عصيان بود و اين مهرالمثلى است كه از براى تمام نوعروسان وطن برقرار است و اين قرض بر ذمّه سلاطين فرض است كه به اداى آن، شاهد زيباروى مقصود را در آغوش بتوان كشيد و به بهاى آن دلبران خوش‌منظر تمام ممالك را مى‌توان خريد.

حال‌كه مرا زمان فقارت‌[1] و مقام حاجت است به آن صداق محتاج و از استردادش لاعلاجم. خوب است از پريشانى و بينوايى من، شرحى در آستان مقدّسش، معروض داريد، شايد عقده از دلم بگشايد[2] و به اداى صداقم زنگ كدورات از خاطرم بزدايد.»

فرّاش باد صبا كه جاسوس هر بيگانه و آشناست به چابكى و تردستى اين خبر را به عتبه آن پدر تاجدار رسانيده، از پيغام مادر، حال پدر افسرده و خاطرش شكسته گرديد.

جز اداى حق مادر وطن چاره نديد.

حافظان آن درگاه و خادمان آن بارگاه و كسانى كه حلّ و عقد امور در كف و مملكتى را در معرض تلف درآورده بودند، احضار داشت و فرمود:

«امروز مرا دينى بر ذمّه و قرضى در گردن است كه به اداى آن ناچارم و به ردّ آن‌

[1] - فقارة: نيازمندى. ضد استغنى.« المنجد»

[2] - اصل: بگشائيد.