«شورى» براى ما فرو فرستاده و در تعريف اهل ايمان مى‌فرمايد: وَ الَّذِينَ اسْتَجابُوا لِرَبِّهِمْ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ أَمْرُهُمْ شُورى‌ بَيْنَهُمْ‌[1]، يعنى آنان كسانى هستند كه اجابت كردند پروردگار خود را و اقامه داشتند نماز را و اختتام يافت امور ايشان به مشورت.

پس در رديف اجابت پروردگار و اقامه صلوة شور را بيان فرمود، تا بنده [گان‌] در تيه ضلالت سرگردان، و در وادى حيرت حيران نمانند و زورق مقاصد و مطالب از گرداب افكار به توسط ناخدايان اهل شور، به ساحل نجات كشانند و به طريق علم و معرفت، ابواب نيك‌بختى و سعادت به روى ملّت بگشايند تا به مضمون: الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ‌[2] آراى صحيحه را انتخاب نموده و به فيض شرافت مقاصد عاليه كامياب گردند، و از همين جهت بود [كه‌] حضرت پروردگار به رسول مختار امر فرمود:

وَ شاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ فَإِذا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ‌[3] كه مى‌خواهد بفرمايد: اى عقل كل! و اى هادى سبل! اگرچه خميرمايه طينت و صفاى نورانيّتت، به آب سرچشمه علوم من سرشته و هيولاى بشريّتت در چمن قدس مشيّت من نشو [و] نما يافته [و] خاطر مباركت از جهل و نادانى مبرّا و آيينه خيالت از جلوه جمال دل‌آراى من مصفّا است، ولى برحسب تكليف و آموزگارى اين ملّت حنيف، تو را با امّت مشاورت بايد و در وتيره مشورت و مصلحت، مخالفت نشايد، كه در مشورت شعله‌هاى شبستان هدايت باهر و گوهر گرانبهاى سعادت ظاهر خواهد گرديد.

لهذا مقنّن قوانين دين مبين، حضرت خاتم النبيين مى‌فرمايد: «ما شقى عبد قطّ بمشورة و لا سعد باستبداد الرأى»[4] يعنى «به ضلالت نيفتاد، هركسى كه در امور مشورت كرد؛ و از سعادت و سيادت محروم ماند، هرآنكه باب استبداد به روى خود

[1] -« و كسانى كه نداى پروردگارشان را استجابت كرده‌اند، و نماز را برپاداشته‌اند و كارشان رايزنى با همديگر است» شورى 42/ 38.

[2] -« همان كسانى كه قول‌[ نيك و حقّ‌] را مى‌شنوند و آنگاه از بهترين آن پيروى مى‌كنند» زمر 39/ 18.

[3] -« و در[ اين‌] كار با آنان مشورت كن، و چون عزمت را جزم كردى بر خدا توكل كن» آل عمران 3/ 159.

[4] - يعنى: هرگز انسانى به جهت پند و راهنمايى راه و روش صحيح و درست بدبخت نشد و از بسنده كردن به يك راى خوشبخت نگرديد. با اندكى تفاوت در: نهج الفصاحة، ص 533.