«رمزآژاكس» تهيه كردند كه رهبرى آن با كروميت روزولت بود؛ و سازمان سيا و اينتليجنت‌سرويس انگلستان براى اجراى كودتا دست‌به‌كار شدند.[1] بدين‌ترتيب، روزولت در پانزدهم تير 1332 ش با نام مستعار جيمز اف لاكريچ مخفيانه از مرز عراق وارد ايران شد. در دهم مرداد نيز ژنرال شوار تسكف- كه قبلًا مستشار نظامى آمريكا در ژاندارمرى ايران بود- وارد تهران شد. آنها در 28 مرداد 1332 با همكارى عوامل داخلى، عليه دكتر مصدق كودتا كردند. پس از كودتا، آيزنهاور پيام تبريكى به محمدرضاشاه فرستاد و به‌سرعت به تقويت نظامى، سياسى و اقتصادى دولت زاهدى پرداخت.

آيزنهاور، تأكيد زيادى بر كشورهاى پيرامون شوروى، ازجمله ايران داشت. از ديدگاه آمريكايى‌ها، جايگاه ايران در خط شمالى خاورميانه، موقعيت اين كشور را براى دفاع از اين منطقه و دفاع مقدم از منطقه مديترانه، و به‌عنوان پايگاهى براى حمله هوايى يا زمينى به درون شوروى حياتى مى‌ساخت. منابع نفت ايران و ديگر كشورهاى خليج‌فارس نيز براى بازسازى اروپاى غربى و بالا بردن توان غرب در يك جنگ طولانى، نقش حياتى داشت؛ ازاين‌رو در دوران حكومت آيزنهاور ايران نقش تعيين‌كننده‌اى در امنيت ملى آمريكا به‌دست آورده بود.

آيزنهاور در 23 آذر 1338 ش/ چهاردهم دسامبر 1959 م در ديدار شش‌ساعته از ايران، سه‌بار بر نقش راهبردى ايران در حفظ ثبات منطقه تأكيد ورزيد.[2]

تلاش آمريكا براى سهيم شدن در نفت ايران با قرارداد هوارد پيچ- امينى‌[3] در 28 شهريور 1333- كه بين دولت ايران و كنسرسيوم بين‌المللى نفت در تهران امضا شد- به ثمر نشست. براساس اين قرارداد، 40% از سهام نفت ايران به شركت انگليسى، 40% به شركت‌هاى‌

[1]. گازيوروسكى، سياست خارجى آمريكا و شاه، ص 166- 164؛ ازغندى، روابط خارجى ايران( دولت دست‌نشانده)، ص 240- 237.

[2]. همان، ص 279.

[3]. امينى، وزير دارايى كابينه زاهدى و هوارد پيچ، رئيس گروهى بود كه نمايندگى كمپانى‌هاى نفتى را برعهده داشت.