سردار ارشد و شجاع الدوله به «قرق» رفتند تا با مشورت با فرمانده
ژاندارمها نقشه و تصميمى براى حملات آينده به اكراد طرحريزى نمايند. 1
* وقوع جنگ بين ژاندارمها و ماكويىها در يزدكان
در جنگى كه در منطقه يزدكان بين ماكويىها و اكراد رخ داد، ماكويىها
بعد از مختصر زدوخوردى بىجهت به «خان ديزج» عقبنشينى كردند و حتى عدهاى از
سواران آنها در «خان ديزج» نيز نمانده و از آنجا مستقيما به ماكو فرار نمودند، فقط
حدود سيصد نفر از سواران «شجاع الدوله» و چهار صد نفر ژاندارم باقى مانده بودند كه
هم به تدريج در حال فرار بودند.
بطوريكه، در تپههاى مقابل يزدكان فقط سربازان «خويى» مستقر بودند و
اردوى ژاندارم هم در جبهه «قرهتپه» تمركز يافتند.
2
خليل مشاور السلطان كارگزار آذربايجان در اينباره اظهار داشت: «از
آن زمانى كه، در آذربايجان هستم، هيچگاه نديدم از گروههاى چريكى در جنگ كارى
ساخته باشد، پول دولت را صد هزار، صد هزار مىگيرند و هروقت با سختى روبرو شوند،
فرار مىكنند». 3
* بريدن زبان سه مأمور ژاندارمرى
اسماعيل سميتقو سه نفر از جاسوسهاى اداره ژاندارمرى را كه از خوى
اعزام شده بودند، در سلماس دستگير كرده و زبان آنان را بريد.
4
* در اختيار گرفتن سيم تلگراف انگليسىها در ايران
وزارت پست و تلگراف از دولت تقاضا نمود، سه رشته سيمى كه نظاميان
انگليس از مرز قصرشيرين بدون اجازه به داخل ايران كشيده و تا آن زمان برنچيده
بودند به دولت ايران واگذار نمايند تا براى برقرارى روابط تلگرافى با مرز از مخارج
گزاف سيمكشى احتراز شود. پيرو تقاضاى وزارت پست و تلگراف، رئيس الوزراء از وزارت
امور خارجه خواست: در اين رابطه با سفارت انگليس مذاكره نموده و سعى نمايد، حتى
الامكان سيمها به صورت رايگان به دولت واگذار شود و در صورتى كه انگليسىها از
واگذارى مجانى سيمها خوددارى كردند، با قيمت مناسبى كه به نفع دولت باشد، از آنها
خريدارى شود. 5
* ادامه جنگ ميان قواى دولتى و شورشيان در قرق
سه دسته از قشون دولتى در «قرق» در يك فرسخى خوى به يكديگر ملحق شده
و به اتفاق يكديگر به جنگ با نيروهاى شورشى ادامه دادند.
6
* ورود جانشين نيومن تلگرافچى كنسولگرى انگليس به مشهد
تى. ا. اف. لاول(T .E .F .Lovel) از سازمان تلگراف هند و اروپا به عنوان
جانشين نيومن كه قرار بود به بيرجند اعزام شود، به مشهد وارد شد. 7
______________________________
(1). روزنامه اتحاد 27/ 9/ 1300، ص 2.
(2). تلگراف قوام حضور به كارگزارى كل
آذربايجان، 25/ 9/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 45، پ 10، ص 84.
(3). تلگراف كارگزار آذربايجان به وزارت
خارجه، 28/ 9/ 1300، همان، ص 289؛ اسناد وزارت خارجه، همان، ص 290.
(4). تلگراف كارگزارى خوى به كارگزارى كل
آذربايجان، 27/ 9/ 1300، اسناد ملى ايران، شم ت 293001559.
(5). مراسله رياست وزرا به وزارت خارجه، 25/
9/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 33، پ 2، ص 21.
(6). روزنامه ايران، 29/ 9/ 1300، ص 3.
(7). گزارشهاى كنسولگرى انگليس در مشهد، ص
185.
نام کتاب : روز شمار تاريخ معاصر ايران نویسنده : فراهانى، حسن جلد : 1 صفحه : 464