يوحنا نيسان خليفه آرشوك و نماينده فوق العاده پاپ اعظم در ايران طى
نامهاى به محتشم السلطنه وزير امور خارجه وضعيت كلدانىهاى كاتوليك سنندج را
تشريح كرد و افزود:
اين مسيحيان از تجار عمده كردستان هستند كه بواسطه تجارت با روسيه و
بين النهرين موفق شدهاند خود را ثروتمند نموده و خدمات مهمى را به مملكت خود
انجام دهند و مىتوان آنان را تنها عيسويان شرق دانست كه بدون هيچ كمك خارجى تمام
حوائج كليسا و هيئت روحانيون خود را برآوردهاند و بهترين مدرسه مملكت را به خوبى
اداره كرده و دار الايتام خود را منظم و مرتب نموده و نگذاشتهاند حتى يك نفر فقير
از گرسنگى بميرد. ولى متاسفانه در نتيجه اغتشاشات سالار الدوله 1 در كردستان و جنگ جهانى اول، مراودات تجارى ايشان قطع شده و به حالت
فقر و فلاكت افتادهاند و مال التجارههاى ايشان نيز در معابر و راهها به غارت
رفته و اغلب اموال و دارائىهايشان غصب شده است. ازاينرو، عدهاى از اين جمعيت
مسيحى به ناچار مهاجرت كرده و در قزوين و كرمانشاه اقامت گزيدهاند. يوحنا نيسان
در پايان نامهاش از محتشم السلطنه تقاضا كرد هيئت كلدانيان سنندج از پرداخت مبلغ
چهل تومان ماليات سالانه كه از قبل از مشروطيت معمول بود معاف شوند. 2
* گفتگوى سرشناسان مشهد با مشير الدوله
سرشناسان شهر مشهد به تلگرافخانه دعوت شدند تا بوسيله تلگراف حضورى با
مشير الدوله و نمايندگان ايالات خراسان در مجلس به گفتگو بپردازند. 3
* برپايى جشن در سفارت افغانستان
به مناسبت آغاز سومين سال استقلال دولت
افغانستان، ديشب جشن باشكوهى در سفارتخانه افغانستان برپا شد.
قوام السلطنه، وزيران و عدهاى از رجال و شخصيتها كه به اين جشن
دعوت شده بودند از ساعت هشت بعد از ظهر در محل سفارتخانه افغانستان حضور داشتند. 4
* انتشار روزنامه طوفان
روزنامه طوفان 5 به
مديريت محمد فرخى يزدى با كليشه سرخ و شعار طرفدارى از طبقه رنجبر و دهقان منتشر
شد.
سردبيرى اين روزنامه را، موسوى يزدى عهدهدار بود. 6
______________________________
(1). ابو الفتح ميرزا ملقب به سالار الدوله،
پسر سوم مظفر الدين شاه، والى غرب ايران بود و از طريق وصلت و اتحاد با اكثر
خوانين غرب نيروى فراوانى در اختيار داشت. او در آغاز به انديشه رسيدن به سلطنت با
برخى از مشروطهطلبان و از جمله ملك المتكلمين روابطى برقرار كرد. از او وعده حصول
به تخت پادشاهى را دريافت نمود.
سالار الدوله پس از ناكامى در رسيدن به تخت سلطنت توسط مشروطهطلبان،
سرانجام به محمد على شاه پيوست و با مشروطهخواهان درافتاد. او پس از عزل شاه، به
انديشه تصرف تهران افتاد، اما موفق نشد.
سالار الدوله در جريان آخرين تهاجم به تهران، در نهاوند شكست خورد و
به كنسولگرى انگليس پناه برد. چندى بعد او با استفاده از تأمين دولت به تهران آمد
و در پارك اتابك تحت نظر قرار گرفت. سالار الدوله سرانجام به اروپا تبعيد گرديد.
(حيات يحيى، ج 2، ص 158، 96، 31، ج 3، ص 210، 195، 176؛ تاريخ مشروطيت، ج 1، ص 59،
58، 55، و ج 2، ص 263، 260، 254 و ج 3، ص 480- 479).
(2). نامه يوحنا نيسان به محتشم السلطنه
وزير خارجه، 2/ 6/ 1300، اسناد وزارت خارجه، س 1300، ك 30، پ 5، ص 8.
(3). گزارشهاى كنسولگرى انگليس در مشهد، ص
112.
(4). روزنامه ايران، 3/ 6/ 1300، ص 1.
(5). روزنامه طوفان در تهران به
صاحبامتيازى فرخى يزدى و مديريت موسوىزاده در دوم شهريور 1300 منتشر شد (تاريخ
جرايد و مجلات ايران، ج 3، ص 168 و 169).
(6). روزنامه طوفان، 2/ 6/ 1300، ص 1.
نام کتاب : روز شمار تاريخ معاصر ايران نویسنده : فراهانى، حسن جلد : 1 صفحه : 299