له ما فى السموات و ما فى الارض؛[1] آن‌چه در آسمان‌ها و زمين است، از آن اوست.

ازاين‌رو، هيچ چيز بدون مشيت او، از خود، هست و بودى ندارد و اراده حق، همه موجودات را فرا گرفته است (ملك). به علاوه، هر چند برخى از پديده‌ها نسبت به پديده‌هاى ديگر سلطه دارند؛ مانند سلطه انسان بر قوا و اعضاى بدن خود، و يا حاكميت تكوينى علّت بر معلول؛ ولى همه اين ملكيت‌ها و قدرت‌ها، چون از اراده و مشيت الهى سرچشمه مى‌گيرد و در دايره خلقت خداوند است، محكوم اراده او و مشمول قدرت قاهره حق تعلى است (ملك).

اين اصل عقلى و قرآنى، به ما مى‌فهماند كه هيچ قدرت، سلطنت، حاكميت و ملكيّتى خارج و مستقل از ملك الهى نبوده و ملك مطلق و انحصارى او همه چيز را فرا گرفته است:

له الملك و له الحمد.[2] از سوى ديگر، خداوند داراى «ملك اعتبارى» نيز مى‌باشد؛ زيرا زمام حكم كردن، قانون‌گذارى و نصب اشخاص را هم به دست دارد و همه سلطه‌ها و مالكيت‌هاى اعتبارى اشخاص بايد با اذن او اعتبار يافته و جنبه قانونى و مشروعيّت پيدا كند و تنها با چنين اذنى است كه لزوم اطاعت و فرمانبردارى از انسانى را مى‌توان تثبيت كرد:

و ما ارسلنا من رسول الّا ليطاع باذن اللّه؛[3] و ما هيچ پيامبرى را نفرستاديم مگر براى اين‌كه به فرمان خدا از او اطاعت شود.

اصل دوم‌

چون ربوبيت الهى پابه‌پاى خلقت، همه موجودات را دربر گرفته است، پس هيچ‌كس و هيچ چيز، به عنوان منشأ مستقل براى حاكميت يا مالكيت نمى‌تواند

[1] - بقره( 2) آيه 255.

[2] - تغابن( 64) آيه 1.

[3] - نساء( 4) آيه 64.