فصل پنجم: خاستگاه دولت اسلامى‌

خاستگاه دولت اسلامى‌

منشأ و خاستگاه دولت، از اساسى‌ترين مباحث حقوق اساسى است. اين‌كه دولت چگونه تشكيل مى‌شود و ريشه و منشأ آن چيست، از دو زاويه تاريخى و حقوقى، قابل بررسى است:

الف) ديدگاه تاريخى‌

از اين ديدگاه بايد بررسى كرد كه دولت در زندگى اجتماعى بشر چگونه پديد آمده و چه عامل يا عواملى در پيدايش آن دخالت داشته است؟

پاسخ‌هاى ارائه شده به اين سؤال، با بهامات فراوانى همراه است و آن‌چه در اين باره، توسط پژوهشگران مطرح گرديده است، بيش از آن كه به اسناد و مدارك تاريخى مستند باشد، فرضيه‌ها و تئورى‌هايى است كه اثبات آن با معيارها و روش‌هاى متقن علمى، دشوار است. ازاين‌رو، گفته‌اند:

اين گونه تحقيقات، به آن حد به ما كمك نمى‌كند كه بتوانيم يك توضيح صددرصد مستند از ريشه و منشأ دولت به دست بدهيم.[1]

[1] - محمد عليخانى، حقوق اساسى، ص 72؛ ر. ك: تى‌بى، باكومور، جامعه‌شناسى، ترجمه سيد حسن منصور، ص 170.