نام کتاب : دين و دولت در انديشه اسلامي نویسنده : سروش، محمد جلد : 1 صفحه : 350
و قدرت تقوا است. و همين نيرو و توان، همه
رهبران الهى را در مسير اجراى فرمان الهى، ثابتقدم و پايدار نگاه داشته، و خط
آنان را از رهبران بازيگر، پيشروان معاملهگر، سياستمداران چند چهره و رؤساى
ذلتپذير، جدا ساخته است.
6. تقوا و روحيه همدردى
رهبرى در جامعه اسلامى، علاوه بر مسئوليتهاى اجرايى، داراى وظايف و
تكاليف سنگين ديگرى نيز مىباشد. اين تكاليف، جنبه اختصاصى داشته و عموم شهروندان
نسبت بدان وظيفه و تعهدى ندارند و چه بسا اين تكاليف، نه در سطح همه مردم و براى
عموم، مصلحت داشته، و نه عملا قابل تحقق براى همه باشد؛ مثلا «زهد»، دستور ويژهاى
براى رهبران جامعه است. ازاينرو، كسانىكه در چنين موضعى نباشند، مأموريت زندگى
زاهدانه هم نداشته، و در فراهم آوردن زندگى توأم با رفاه و آسايش براى خود، و
بهرهگيرى از لذتهاى مشروع و نعمتهاى متنوع، آزادند.
برخورد حضرت على عليه السّلام با عاصم بن زياد و اعتراض حضرت به
سختگيرى عاصم در زندگى، و اجتناب از بهرههاى دنيوى، بيانگر جايگاه زهد و فلسفه
صحيح آن در رهبرى است:
علاء بن زياد به على عليه السّلام گفت: اى امير المؤمنين! از وضع
برادرم، عاصم، در نزد شما شكايت دارم. حضرت فرمود: چرا؟ علاء گفت: زيرا گليمى به
خود پيچيده، و از دنيا دورى گزيده. حضرت فرمود: او را نزد من بياوريد. و چون عاصم
آمد، به او فرمود:
اى دشمن خويش، شيطان خواسته بدينوسيله، تو را سرگردان كند. چرا به
زن و فرزندت رحم نكردى؟ آيا گمان دارى كه خداوند براى تو نعمتهايش را حلال كرده،
ولى از بهرهمندى تو ناخشنود است!؟ شأن تو در نزد خدا پايينتر از آن است كه
خداوند استفاده از نعمتهايش را از تو نخواهد.
و چون عاصم، وضع زندگى و معيشت خود را با وضع زندگى ساده آن حضرت
مقايسه كرد، امام عليه السّلام وظيفه جداگانه رهبران را يادآور شد و فرمود:
نام کتاب : دين و دولت در انديشه اسلامي نویسنده : سروش، محمد جلد : 1 صفحه : 350