دخالت و رسيدگى نمايد؛ ولى در رهبرى جامعه و اداره حكومت، درنظر گرفتن شرط اعلميت، چنين محذورى را به دنبال ندارد، بلكه مى‌توان ادعا كرد: اگر تصدى امور حسبيه، تعددّ متصديان آن‌را مى‌طلبد، تصدى حكومت و اداره جامعه، طبيعتا اقتضاى وحدت و يكپارچگى دارد. ازاين‌رو، با توجه به اين‌كه رهبرى اعلم، چنين محذوراتى را به دنبال ندارد، چه اين‌كه براى تقليد از اعلم نيز اين مشكلات رخ نمى‌دهد، پس به چه دليل مى‌توان از اعتبار اعلميت صرف‌نظر كرد و آن‌را مشمول حكم ديگر امور حسبيّه، كه يگانگى حاكم در آن‌ها امكان‌پذير نيست، دانست؟

ثالثا: هر چند حكومت و اداره جامعه نيز از امور حسبيه شمرده شود و براى تصدى امور حسبيه، به طور كلى، اجتهاد و فقاهت- بدون قيد اعلميت- كافى باشد، ولى ادلّه خاصى كه شرايط رهبرى را بيان مى‌كند، شرايط ويژه‌اى را براى متصدى اين مسئله مهم و موضوع حسّاس، اعلام مى‌دارد. از جمله اين شرايط، كه با اعتبار عقلانى نيز هماهنگ است، برترى عملى رهبرى است كه مستندات آن‌را ذكر كرديم.

لذا كسانى كه رهبرى جامعه و اداره يك نظام اجتماعى- سياسى را از روزنه تنگ سرپرستى اموال مجانين و يا موقوفات بدون سرپرست مى‌نگرند، به خطايى آشكار و قياسى مع الفارق گرفتار شده‌اند، و بلكه اساسا شأن و منزلت رهبرى را به خوبى تصور نكرده‌اند.

2. تفسير اعلميّت‌

«اعلم» به چه كسى گفته مى‌شود و براى اعلميّت، برخوردارى از چه ويژگى‌هايى لازم است و رهبر جامعه، از چه نظر بايد اعلم باشد؟

محور اصلى برترى علمى و اعلميّت، «دين‌شناسى» است و اعلم به كسى گفته مى‌شود كه در فهم دين، و قانون شريعت، برتر از ديگران باشد. در برخى از روايات، تعبير به‌ «افقه فى الدين»، «اعلم بكتاب اللّه و سنة نبيّه»، «اعلم فى الأحاديث» و «افقه فى الحديث» ديده مى‌شود. ازاين‌رو، برترى در علوم و فنون ديگر و امتياز در دانش‌هاى گوناگون عقلى و تجربى، مانند رياضيات، فيزيك و فلسفه، از حريم اين ملاك و ترجيح بدان‌