17) دلايل نقلى در اثبات ولايت فقيه‌

در اثبات ولايت فقيه به روايات متعددى استدلال شده است كه در اينجا به برخى از آنها اشاره مى‌كنيم.

يكى از رواياتى كه براى اثبات ولايت فقيه مورد توجه قرار گرفته، توقيع مبارك ولى عصر (عج) است. اسحاق بن يعقوب طى نامه‌اى سؤالاتى كه براى آنها جوابى نيافته، طرح و جواب آنها را از امام زمان (عج) درخواست مى‌كند. جواب نامه به خط شريف ولى عصر (عج) صادر و از طريق محمدبن عثمان، يكى از نوّاب خاص آن حضرت، ابلاغ مى‌شود. سطر ذيل از اين نامه، مورد نظر ماست:

«واما الحوادث الواقعه فارجعوا فيها الى رواة حديثنا، فانَّهم حجتى عليكم و انا حجّة اللّه عليهم‌

؛ در حوادث واقع شده به راويان حديث ما رجوع كنيد؛ زيرا آنان حجّت من بر شما هستند و من هم حجّت خدا بر آنان.»[1]

به دو بخش از اين روايت مى‌توان استدلال كرد. در بخش اوّل، امام زمان (عج) راويان را مرجع تعيين وظيفه در حوادث واقع شده معرّفى و حكم به لزوم مراجعه به آنان مى‌فرمايد. در اينجا دو نكته قابل دقّت است؛ اوّل اينكه، در روايت كلمه «رواة» آمده است كه با دقّت و بررسى مى‌توان پى‌برد كه منظور از آن، همان فقيهان مى‌باشند؛ زيرا بديهى است كه امام (عج)، شيعيان خود را به راويان الفاظ احاديث، آن هم بدون دقّت و تفقّه در مفاد آنها، ارجاع نداده است؛ چرا كه راويان فقط حافظ الفاظ احاديثند و اين فقها هستند كه در روايات، تفقّه داشته و حكم الهى و نظر ائمه‌اطهار (ع) را به‌دست مى‌آورند.

نكته ديگر آن است كه منظور از مراجعه به فقها، به معناى دريافت‌

[1] - شيخ صدوق، من لا يحضره الفقيه، ج 2، ص 483، باب 45، حديث 4 و شيخ طوسى، كتاب الغيبة، حديث شماره 247.