مانند اين جمله حضرت كه خطاب به مالك‌اشتر مى‌فرمايد: «

فانك فوقهم وَ والى الامر عليك فوقك، واللّه فوق من ولاك‌

».[1]

در جايى ديگر درباره وظايف «والى» و رهبر جامعه مى‌فرمايد: «

فان فى الناس عيوبا الوالى احق مِن سترها فلا تكشفن‌

».[2]

امام‌باقر (ع) مى‌فرمايد: «

بُنِىَ‌الْاسْلامُ عَلى خَمْسَةِ اشْياءٍ عَلَى‌الصَّلاةِ وَالزَّكاةِ وَالْحَجِّ وَالصَّوْمِ وَالولايَةِ

؛ اسلام بر پنج چيز بنا شده: نماز، زكات، حج، روزه، ولايت.»[3]

وقتى زراره مى‌پرسد كه كدام افضل است؟ مى‌فرمايد: «

الْوَلايَةُ افْضَلُ لَأَنَّها مِفْتاحُهُنَّ وَ الوالى هُوَ الدَّليلُ عَلَيْهِنَّ؛

ولايت بهترين آنهاست چرا كه كليد آنها محسوب مى‌شود و والى كسى است كه به سوى آنها راهنمايى مى‌كند.»[4]

در اينجا نيز ولايت به معناى سرپرستى و اداره و رهبرى جامعه است.

سرّ برترى «ولايت» به معناى سرپرستى، آن است كه ولايت كليد ساير فروع شمرده شده است.[5]

7) گونه‌هاى ولايت‌

دو گونه «ولايت» در قرآن بيان شده كه يكى از آنها حق و ديگرى باطل است؛ يكى ولايت خداوند كه ولايت حقيقى شمرده شده است چنان كه قرآن‌كريم مى‌فرمايد: «اللّهُ وَلِىُ‌الَّذينَ امَنُوا يُخْرِجُهُمْ مِن‌الضُّلُمات الَى النُّورِ»[6]

در مقابل ولايت خداوند، ولايت طاغوت است كه باطل شمرده شده، چنان‌كه مى‌فرمايد: «وَ الَّذينَ كَفَرُوا اوْلِياؤُهُمْ الطّاغُوتُ يُخْرِجُونَهُمْ مِن النُّورِ الَى الظُّلُماتٍ»[7]

[1] - نهج البلاغه، نامه شماره 53.

[2] - همان.

[3] - وسايل الشيعه، ج 1، ص 40 و اصول كافى، ج 1، ص 462.

[4] - وسايل الشيعه، همان.

[5] - جوادى‌آملى، كتاب نقد، شماره 2 و 3، ص 420.

[6] - سوره بقره، آيه 257.

[7] - همان.