6- 5) تشكيل حكومت‌

چنان كه ملاحظه شد انبياى الهى اهدافى از قبيل استقرار توحيد و يكتاپرستى، ترسيم سراى آخرت، تعليم و تربيت بشر، آزاد سازى انسانها از زنجير اسارت، برقرارى عدالت اجتماعى و ... را دنبال مى‌كردند، امّا آيا واقعا رسيدن به اين اهداف بدون تشكيل حكومت امكانپذير است؟

مسلما جواب منفى است. بنابراين انبيا براى رسيدن به اين اهداف نيازمند تشكيل حكومت بودند و به محض فراهم شدن شرايط به تشكيل حكومت مى‌پرداختند. چنان كه براى برخى از انبيا از جمله پيامبر اسلام (ص) چنين زمينه‌اى فراهم شد تشكيل حكومت از اهداف اساسى بعثت انبيا نبود، ولى هدفى مقدّمى براى رسيدن به اهداف بالاتر قلمداد مى‌شد.

6) تحليلى درباره اهداف دين و بعثت انبياى الهى‌

با دو رويكرد درون‌دينى و برون‌دينى اهداف دين را بررسى و در اين زمينه ديدگاههاى گوناگونى را مطرح كرديم. امّا مى‌توان در يك تحليل، اهداف دين و بعثت پيامبران الهى را به‌ نحو طولى‌ به سه دسته تقسيم كرد:

1- 6) هدف نهايى‌

هدف نهايى به هدفى گفته مى‌شود كه براى پيامبران الهى مطلوبيّت ذاتى داشته و بالاتر از آن هدفى را نمى‌توان تصوّر كرد و ساير اهداف در راستاى رسيدن به اين هدف نهايى است.

با بررسى دين و رسالت انبياى الهى متوجه مى‌شويم كه تنها يك هدف نهايى براى دين و بعثت و رسالت پيامبران متصوّر است و آن رسيدن به كمال نهايى؛ يعنى قرب خداوند است. دين و انبياى الهى سعى در روشن ساختن اين هدف نهايى داشتند كه انسان با طى راه مستقيم و عبادت و ساير اعمال و توسط پيامبران به اين كمال و تكامل نهايى نايل گردد.