تجويز كرده باشد. گويى خداوند در اوامر الهى راه سعادت جاودانى را براى ما روشن و مبيّن ساخته است. در فرهنگ فارسى نيز مشروعيّت به كارى اطلاق مى‌شود كه طبق شرع و موافق اوامر شارع باشد.[1]

واژه مشروعيّت در علوم سياسى معنايى خاص دارد و بر حقانيّت حكومت و حاكميّت دلالت مى‌كند. تعاريف زيادى از مشروعيّت، در علوم سياسى ارائه شده است كه به برخى از آنها اشاره مى‌شود:

1- ارتباط استوار موجود ميان حاكم و فرمانبردار؛[2]

2- مطابقت نظام سياسى يك كشور با ارزشهاى مقبول آن جامعه؛[3]

3- توجيه عقلانى إعمال قدرت حاكم؛[4]

4- يكى بودن چگونگى به قدرت رسيدن رهبران و زمامداران جامعه با نظريه و باورهاى همگان يا اكثريت مردم جامعه، در يك زمان و مكان معيّن كه نتيجه اين باور، پذيرش حقّ فرمان دادن براى رهبران و وظيفه فرمان بردن براى اعضاى جامعه يا شهروندان است.[5]

بر اساس تعاريف فوق مى‌توان چنين نتيجه گرفت كه مشروعيّت، به ويژگى خاص در نظام سياسى اطلاق مى‌شود كه طبق آن رهبران جامعه حقّ حاكميّت و آمريّت و اعمال قدرت مى‌يابند و در مقابل، مردم ملزم به رعايت مقرّرات و فرامين آنان مى‌شوند.

بنابراين مشروعيّت به دو سؤال پاسخ مى‌دهد: نخست آنكه، به چه دليل فرد يا افرادى حقّ فرمان دادن به افراد جامعه را دارند؟ و دوم آنكه، چرا مردم ملزم به اطاعت از فرامين حكومت هستند؟[6]

[1] - فرهنگ معين، ذيل« مشروع».

[2] - عبدالوهاب‌كتالى، موسوعه‌السياسة، ج 3، ص 451.

[3] - نقيب‌زاده، سياست و حكومت در اروپا، ص 11.

[4] - لاريجانى، حكومت، مباحثى در مشروعيّت و كارآمدى، ص 15.

[5] - ابوالحمد، مبانى سياست، ص 245.

[6] - ر. ك. به: واعظى، پيشين، ص 322.