نام کتاب : دست در دست صبح (انقلاب اسلامى) نویسنده : نوروزى، محمد جواد جلد : 1 صفحه : 79
ملاحظه عناصرى كه شريعت مقرّر كرده است، به قانونگذارى
مىپردازد؛ البتّه آنچه از اينانديشه تاكنون بيان كرديم مىتوان تفسيرى مشهور و
معروف از آن دانست؛
الگوى ساختار سياسى حكومت
درباره چيستى ساختار حكومت از نظر اسلام، مباحث فراوانى مطرح است.
شريعت جهانى و جاودانى اقتضاهايى دارد كه قانونگذار نمىتواند آنها را مورد توجه
قرار ندهد. نخستين امر، ملاحظه و تصوّر اوضاع گوناگون زمانى و مكانى و عرف و عادات
مخاطبان و مكلّفان به قانون است. با وجود اين شرايط و ظرفيتهاى غيرقابل انكار، سه
راه براى شارع وجود دارد:
الف. همه ظرفيتها و مؤلّفههاى تغيير را
كنار نهاده، بدون توجّه به اين شرايط، قوانينى متصلّب و ناهماهنگ با آنچه گفته
شد، جعل كند و مردم مجبور باشند به هر قيمتى شده، خود را با آن ضوابط ثابت تطبيق
داده و با محيط آن سازگارشوند.
ب. با جعل دهها و صدها هزار قانون خرد و كلان و ناظر به شرايط
گوناگون، كار قانونگذارى را سامان دهد. آيا مىتوان مقررات و مدلى را براى حكومت
ارائه كرد كه همه حكومتها را پوشش دهد؟ بسيارى معتقدند با توجه به اين نكته كه
قوانين اسلامى گسترده و نسخ ناپذير است. و براى همه زمانها و جوامع نازل و در
نتيجه به زمان و مكان خاصى اختصاص ندارد. از سوى ديگر، حكومت ممكن است در يك
محدوده كوچك و جامعه كمجمعيت و ممكن است در يك كشور داراى چند ميليون و يا يك
ميليارد شهروند نظير «هند» و «چين» تحقق يابد. و چه بسا
نام کتاب : دست در دست صبح (انقلاب اسلامى) نویسنده : نوروزى، محمد جواد جلد : 1 صفحه : 79