مى‌دهند.[1] «يعنى اينكه چرا دين، نقش تعيين‌كننده‌اى در فرهنگ و جامعه دارد و چرا اديان، صورت‌هاى گوناگونى به خود گرفته‌اند.»[2]

جامعه‌شناسى به تناسب پيوندش با تجدد، در توجيه ريشه‌هاى تجدد و تقويت مبانى آن كوشيده است افزون بر آن، جامعه‌شناسى، خود را به‌عنوان نامزد و جايگزين خلأ دين در جامعه نوين معرفى كرده است.[3]

دوم، رصد كاميابى‌ها يا ناكامى‌هاى سكولاريسم در كشورها و مناطق جهان بر عهده اين دانش است؛ نظير اينكه با توجه به رشد علم و موفقيت كشورها، بسيارى از نويسندگان سده نوزدهم، زوال دين را در جوامع، پيش‌بينى كرده بودند.[4]

متفكران تاثير گذار قرن نوزده ... همگى پيش‌بينى كرده بودند كه دين به تدريج اهميت خود را از دست خواهد داد و با ظهور جامعه صنعتى افت آن چشمگير مى‌شود در بيشتر سال‌هاى قرن بيستم مرگ دين عقيده عمومى در علوم اجتماعى بود و ليكن در دهه گذشته نظريه غيردينى شدن با بيشترين چالش مستمر مواجه شده است.[5]

گولدنر نيز متذكر مى‌شود كه يكى از خصايص نوين جامعه‌شناسى آكادميك در عصر كلاسيك، دنيوى شدن دين است و در واقع، كاربرد

[1]. ژان پل ويلم، جامعه‌شناسى اديان، ترجمه عبدالرحيم گواهى( تهران: تبيان، 1377) ص: چهارده.

[2]. ملكلم هميلتون، جامعه‌شناسى دين، ترجمه محسن ثلاثى( تهران: تبيان، 1377) ص: 2.

[3]. ژان پل ويلم، پيشين، ص: 131.

[4]. ملكم هميلتون، پيشين، ص: 287.

[5]. رونالد اينگلهارت و پيپا نوريس، مقدس و عرفى" دين و سياست در جهان"، ترجمه مريم وتر( تهران: انتشارات كوير، 1387) ص: 7 و 17.