كه پاره‌اى از نظريه‌پردازان، سكولاريسم را با «لائيسم» مترادف مى‌دانند؛ هر چند، عده‌اى ديگر از جامعه‌شناسان ميان آن دو تفاوت قائلند و معتقدند كه لائيسم، نشانگر الحاد و بى‌دينى و سكولاريسم، بيانگر جدايى دو ساحت دين و سياست است.[1] اما مى‌توان گفت سكولاريسم در بردارنده يك طيف معنايى است كه يك سوى آن الحاد و سوى ديگر آن تفكيك دين از سياست است.

واژه «سكولاريزاسيون» نيز به معناى عرفى‌شدن، به فرايند دنيوى‌شدن اطلاق مى‌گردد.

ايان باربور در زمينه عرفى‌شدن ساحت علم مى‌گويد:

" دنيوى‌كردن معرفت علمى و معارف ديگر، به اين معنا بود كه مفاهيم كلامى با هر نقشى كه در ساير حوزه‌ها دارند، بايد از حوزه شناخت جهان، كنار گذاشته شوند".[2]

بدين ترتيب مى‌توان نتيجه گرفت كه سكولاريزاسيون به مثابه فرآيندى تدريجى است كه طى آن، دين از ساحت اجتماعى تهى و به امرى شخصى و بلكه خصوصى تنزل مى‌يابد. دين در اين مسير، نوعى تقليل و كاهش را تجربه مى‌كند و به اعتقاد دين‌شناسان، دين مستقر به يك ايمان فردى فروكاسته مى‌شود.[3]

[1]. ژان پل ويلم، جامعه‌شناسى اديان، ترجمه عبدالرحيم گواهى( تهران: تبيان، 1377) ص: 44- 139.

[2]. ايان باربور، علم و دين، ترجمه بهاءالدين خرمشاهى( تهران: مركز نشر دانشگاهى، 1362) ص: 73.

[3]. جان كين،" محدوديت‌هاى سكولاريسم"، علوم سياسى، ترجمه سيد على اصغر سلطانى، ش: 7، صص: 56- 64.