سابقه تاريخى ولايت فقيه‌

ولايت فقيه نتيجه طبيعى اجرا و اعمال اسلام در عرصه اجتماع و سياست است. دين اسلام تبعيت از فرمانروايان ظالم و فاسق را منع كرده است: يُرِيدُونَ انْ يَتَحَاكَمُوا الي الطَّاغُوتِ وَ قَدْ امِرُوا انْ يَكْفُروا بِهِ‌[1]؛ مى‌خواهند داورى ميان خود را به سوى طاغوت ببرند، با آن كه قطعا فرمان يافته‌اند كه بدان كفر ورزند.

لذا، ضرورى است براى اجراى احكام اسلامى در عصر غيبت به فقيهى عادل و با تقوا رجوع كرد و در جهت حاكميت حق و ارزش‌هاى الهى و دفع باطل و ظلم تلاش كرد. حضرت امام با الهام از منابع دينى و در انتقاد نسبت به ديدگاه اهل سنت در تفسير «اولى‌الامر» به اطاعت از هر حكومتى، به اين نكته اشاره مى‌كنند كه آيا درست است پيامبر اسلام احكام بفرستد و بگويد از حاكم ظالمى چون آتاتورك كه در صدد محو اسلام است اطاعت كنيد. از ديد حضرت امام رحمه الله ولايت فقيه برآمده از متون دينى و تداوم امامت ائمه است و پس از اصول اعتقادى در رتبه نخست احكام الهى قرار دارد و برتر از همه احكام و فروعات دينى شمرده مى‌شود.

اسلام براى فقها در عصر غيبت وظايف و تكاليفى مقرر كرده است از جمله فقيه در عصر غيبت وظيفه دارد در جهت احقاق حق اقدام كند:

لَوْلَا حُضُورُ الْحَاضِرِ وَ قِيَامُ الْحُجَّةِ بِوُجُودِ النَّاصِرِ وَ مَا اخَذَ اللَّهُ عَلَي الْعُلَمَاءِ الَّا يُقَارُّوا عَلَي كِظلَّةِ ظَالِمٍ وَ لَا سَغَبِ مَظْلُومٍ لَالقَيْتُ حَبْلَهَا عَلَي غَارِبِهَا[2]

؛ اگر اين بيعت كنندگان نبودند، و ياوران حجت بر من تمام نمى‌نمودند و چنان‌چه خداوند از دانشمندان ربانى آگاه پيمانى سخت نگرفته بود كه در

[1]. نساء 4، 60.

[2]. نهج‌البلاغه فيض‌الاسلام، خطبه 3.