نيست، گرچه اگر هم تأخير كند تا حجه‌الاسلام را انجام دهد به هر دو حساب محسوب است.

مسأله 6- اگر حج را براى وقت معين يا غيرمعينى نذر كرد و تا آخر عمر نتوانست انجامش دهد، اين خود كاشف از منعقد نشدن نذر اوست، و پس از مرگش نيابت و يا كفاره لازم نيست، زيرا مورد نذر هم بايد در وقتش رجحان داشته و هم مقدور باشد.

مسأله 7- اگر در حج نذرى كه كافى از حجه‌الاسلام است نيت حجه‌الاسلام نكرد ظاهراً از هر دو كافى است، چنانكه اگر نيت حجه‌الاسلام كرد و نيت نذر نكرد، ولى در اين صورت دوّم بايد احتياطاً حج ديگرى براى نذرش انجام دهد، مگر آنكه مورد نذر همين امسال بوده كه طبعاً ديگر تكليفى نخواهد داشت.

نيابت حج:

آيا در چه مواردى نيابت حج يا عمره يا بعضى از مناسكشان از شخص ديگرى جائز يا واجب يا حرام است؟ طبعاً ضمن مسائلى چند بايستى توضيح دهيم:

مسأله 1- كسى كه خودش مستطيع حج است تا هنگامى كه حجه‌الاسلام را انجام نداده، نمى‌تواند براى ديگرى نيابت كند، در صورتى هم كه پيش از استطاعت براى ديگرى قرار داد نيابت بسته و اتفاقاً خودش در موسم مقرر مستطيع شد چون تكليف فعلى او در انحصار حجه‌الاسلام خود اوست اجاره حجش نسبت به اين موسم باطل است، و چنانچه طرف مقابل نخواهد براى سال آينده تأخير اندازد.