نام کتاب : درسهايى از فقه سياسى اسلام: اسرار، مناسك، ادله حج نویسنده : صادقى تهرانى، محمد جلد : 1 صفحه : 31
اين مسائل درباره استطاعت عقلى، اما امكان
عقلى حج، گرچه به طريق اولى شرط است ولى ما كه امكان عرفى و شرعى را هم از شرائط
وجوب حج مىدانيم، وقت تلف كردن است كه درباره مرز و بوم امكان عقلى سخن پراكنى
كنيم.
استطاعت علمى:
ناگفته نماند كه استطاعت علمى نيز مانند عقلى شرط استطاعت كلى است كه
اگر از روى قصور نه تقصير نمىدانست كه از نظر عقلى: بلوغ يا از نظر مالى بدنى
راهى يا شرعى مستطيع است، در اين گونه موارد اگر موسم حج گذشت و ندانست مستطيع
بوده، اينجا ترك واجب نكرده است، ولى پس از آنكه فهميد بايستى ساير استطاعتهاى
خود را تا سال آينده حتىالمقدور حفظ كند و واجبش را در موسم انجام دهد، و اگر هم
استطاعت مال يا غيره بدون سهلانگارى از بين رفت حجهالاسلام برعهده او نيست زيرا
در سال گذشته كه همه استطاعتها را داشته فاقد استطاعت علمى بوده كه نمىدانسته
مستطيع است، و روى اين اصل مشمول آيه استطاعت نبوده است.
استطاعت شرعى:
استطاعت: توانائى شرعى بدين معنى است كه فعل يا تركى واجب يا حرام
مزاحم حج نباشد كه چه بسا برخى از واجبات با برخى ديگر و يا بعضى از مرحمات مزاحمت
مىكنند كه جمع ميان هر دو تكليف ممكن نيست، لازم است در صورت وجود أهم و مهم
مهمتر را مقدم داشت، و در صورت تساوى راه اختيار را برگزيد، و فريضه حج اگر
مبتلاى به واجب يا حرام مهمتر شود واجب نيست گرچه اگر در اين حالت انجام شود صحيح
و به حساب حجهالاسلام و يا
نام کتاب : درسهايى از فقه سياسى اسلام: اسرار، مناسك، ادله حج نویسنده : صادقى تهرانى، محمد جلد : 1 صفحه : 31