در آراى امام خمينى (قدس سره) كه درباره انقلاب اسلامى مطرح گرديده، بر پاره‌اى مسائل تأكيد بسيار شده كه از آن جمله، موضوع هويت‌خواهى و استقلال‌طلبى در اهداف انقلاب اسلامى است كه آن را از ديگر انقلاب‌ها متمايز مى‌سازد.

ب) مبانى انقلاب اسلامى در شعارهاى مردم‌

يكى ديگر از روش‌هايى كه به‌منظور فهم عوامل و زمينه‌هاى هر انقلاب مورد استفاده قرار مى‌گيرد، بررسى شعارهاى مردم و گروه‌ها به‌عنوان شعارهاى انقلابى است. درحقيقت هر انقلابى داراى شعارهايى است كه در ايدئولوژى انقلاب و فرهنگ آن جامعه ريشه دارد. اين شعارها بيان‌كننده نگرش انقلابيون و توده‌هاى انقلابى نسبت به وضع نابسامان موجود، اهداف و ويژگى‌هاى نظام آرمانى است. ازاين‌روست كه شعارهاى انقلاب از اسناد گرانبها و يكى از مهم‌ترين منابع مطالعه ارزش‌ها و آرمان‌هاى آن به‌شمار مى‌رود.

در شعارهاى انقلابى اغلب بر موضوعاتى نظير نظام رهبرى و رهبر، راه نجات يا ايدئولوژى‌هاى نجات‌بخش و اهداف انقلابى تأكيد مى‌شود. اين شعارها ويژگى‌هايى دارند كه از آن جمله مى‌توان به فهم‌پذير بودن، ريشه داشتن در پيشينه تاريخى مشترك، جذابيت و سادگى اشاره نمود.[1] برپايه پژوهشى كه در سال 83 انجام گرفته، در شعارهاى مطرح‌شده در انقلاب اسلامى، بر ارزش شهادت و جانبازى (41 درصد)، اهميت دين اسلام و ضرورت توجه به آن (31 درصد) و ارزش حجاب اسلامى (6 درصد) تأكيد رفته است. همچنين براساس اين تحقيق، وضعيت نظام پيشين سياسى ايران- به دلايل مختلف- براى مردم، نظامى فاسد، تحميلى، ضدمردمى و فاقد مشروعيت سياسى بوده است.[2] در بخشى از اين پژوهش، اهداف انقلاب اسلامى به سه زيرمجموعه تقسيم شده كه در جدول پيشين‌رو آمده است.

[1]. بنگريد به: پناهى،« بررسى زمينه‌ها و اهداف انقلاب اسلامى ايران براساس شعارهاى انقلاب»، نشريه معارف، ش 23، بهمن 1383.

[2]. همان.