نام کتاب : حكومت اسلامى (درسنامه انديشه سياسى اسلام) نویسنده : واعظى، احمد جلد : 1 صفحه : 49
مردان كليسا قرار مىگيرد، بلكه اساسا برخى
از جنبههاى حيات بشرى خارج از قبضه تعاليم دينى و سيطره دين و كليسا قرار دارد و
بدين ترتيب، سكولاريزم و مذهب لائيك به عنوان يك رويكرد و نگرش جديد فكرى شكل
گرفت. نگرش سكولاريستى، نگاه تازهاى به عالم و آدم دارد و تلقّى نوى از انسان و
منابع معرفتى او عرضه مىدارد. اينرويكرد و نگرش جديد، در بسيارى از جهات،
مرجعيّت دين و ارزش و اعتبار تعاليم دينى را انكار مىكند.
سكولارها، نخست بر جداانگارى دانش و ايمان تأكيد كردند. بدين ترتيب،
تمامى علوم و دانش بشرى حتّى آنها كه درباره موضوعات فلسفى و فراطبيعى بودند،
خارج از قلمرو نفوذ دين و تجربه مذهبى قرار گرفتند. اين حركت سكولارها، بازتابى در
مقابل سختگيرى كليساى مذهبى بود كه دانش و معرفت را در چارچوب تفسير رسمى خويش از
كتب مقدّس مسيحى محصور و آزادى تحقيقات و اظهارنظرهاى علمى دانشمندان را سلب كرده
بود.
كليساى مسيحى، مرجعيّت خويش و مرجعيّت كتب مقدّس را بر همه شؤون
علمى، ادبى، هنرى قرون وسطا تحميل كرده بود. ازاينرو، حركت سكولارها در دفاع از
دانش و علم سكولار و علمى كه رها از مرجعيّت دين و كليسا است، عكس العملى در مقابل
اين تحميل بوده است.
همين امر، علاوه بر دانش تجربى، در زمينه فلسفه نيز توسعه پيدا كرد و
فلسفه سكولار پديد آمد و به تدريج اين وضعيّت در قبال نهادهاى سياسى و اجتماعى نيز
دنبال شد و نظير حوزه علم و فلسفه، در زمينه سياسى نيز مسير سكولاريزم هموار شد و
نظريه جدايى دين از سياست و نفى مرجعيّت دين و كليسا در امور سياسى نيز به شدّت به
دست سكولارها تعقيب شد. بدين ترتيب، سكولاريزم نه تنها از جدايى دين از سياست دفاع
مىكند، بلكه از جدايى علم هنر از دين نيز دفاع مىكند. اساسا سكولاريزم خواهان
سكولار شدن و غيردينى شدن همه امورى است كه منهاى دين، توان ماندگارى و برپايى
دارند. پس سكولاريزم مدافع هنر سكولار، علم سكولار، فلسفه سكولار و حقوق و اخلاق
سكولار و حكومت سكولار است.
اساس سكولاريزم چيزى است كه از آن به «عقلانيّت سكولار» ياد مىكنيم.
اين عقلانيّت خاص، در شكلدهى مدنيّت معاصر غربى سهم وافرى داشته است. عقلانيّت
سكولار،
نام کتاب : حكومت اسلامى (درسنامه انديشه سياسى اسلام) نویسنده : واعظى، احمد جلد : 1 صفحه : 49