5. تماس مستقيم با مردم‌

اسلام زمامداران را به انس و الفت با مردم و شنيدن سخنان آنان و مشورت با آنان دعوت مى‌كند. اين امر درعين‌حال كه بزرگداشت مردم را در پى دارد. مسؤولان را با دردهاى آنان آشنا مى‌كند و بر وسعت ديد آنان مى‌افزايد:

فبما رحمة من اللّه لنت لهم و لو كنت فظّا غليظ القلب لا نفضّوا من حولك فاعف عنهم و استغفر لهم و شاورهم في الأمر.[1] و منهم الّذين يؤذون النبيّ و يقولون هو أذن قل أذن خير لكم يؤمن باللّه و يؤمن للمؤمنين و رحمة الّذين امنوا منكم.[2] حضرت على عليه السّلام به مالك اشتر توصيه مى‌كند كه بين خود و مردم حاجب قرار ندهد كه اين امر سبب كم‌اطلاعى مسؤولان از وضعيت مردم مى‌گردد و حق با باطل درمى‌آميزد و امور بر آن‌ها مشتبه مى‌شود:

فلا تطوّلنّ احتجابك عن رعيّتك؛ فإنّ احتجاب الولاة عن الرعية شعبة من الضيق و قلّة علم بالأمور. و الاحتجاب منهم يقطع عنهم علم ما احتجبوا دونه ...[3].

6. فقرزدايى و تأمين اجتماعى‌

يكى از وظايف مهمّ حكومت دينى، فقرزدايى و تأمين مادى ضعيفان جامعه است.

روايات زيادى در باب وجود دارد كه براى نمونه به دو فقره از آن‌ها اشاره مى‌شود: قال النبي صلّى اللّه عليه و اله و سلم.

[1] - آل عمران( 3): آيه 159.

[2] - توبه( 9): آيه 61.

[3] - نهج البلاغه، ص 441، نامه 53.