امير مؤمنان عليه السّلام رفتم كه نعلين خود را پينه مى‌زد. از من پرسيد: «بهاى اين نعلين چند است؟»، گفتم: «ارزشى ندارد»، فرمود:

و اللّه لهي أحبّ إليّ من إمرتكم، إلّا أن أقيم حقّا أو أدفع باطلا.[1]

بنابراين، حكومت و زمامدارى، زمانى داراى ارزش مى‌شود كه اهداف و رسالت‌هاى آن، جامه عمل بپوشد و تلاش صاحبان اقتدار سياسى در جهت تأمين آن اهداف سامان يابد.

اهداف حكومت دينى‌

مراجعه به منابع دينى به خوبى گوياى اين واقعيّت است كه اسلام اهداف حكومت را در برقرارى رفاه و امنيّت خلاصه نمى‌كند و مقولات مربوط به خير و سعادت و معنويّت جامعه اسلامى را نيز در دستور كار حاكميّت قرار مى‌دهد. حكومت دينى بايد بستر جامعه را براى زندگى مطلوب ايمانى و اخلاقى فراهم آورد و علاوه بر تأمين رفاه عمومى، به ويژه براى اقشار نيازمند، جانب فرهنگ دينى و نشانه‌هاى الاهى را فرونگذارد. اينك با استمداد از برخى آيات و رواياتى كه رسالت‌ها و اهداف حكومت دينى را گوشزد مى‌كند به پاره‌اى از اين اهداف اشاره‌اى گذرا خواهيم داشت. در يك تقسيم‌بندى كلّى مى‌توان اين اهداف را به دو دسته اصلى تقسيم كرد: دسته نخست را اهداف معنوى و دسته دوم را اهداف دنيوى مى‌ناميم. اهداف دنيوى حكومت دينى، امورى است كه تا حدّ زيادى مورد توجّه حكومت‌هاى غير دينى نيز هست. امّا اهداف معنوى حكومت دينى، امورى است كه اختصاص به آن دارد و ماهيّت حكومت دينى را از ديگر انواع حكومت متمايز مى‌كند.

ويژگى حكومت دينى، تعهّد و التزامى است كه به تأمين اين‌گونه اهداف ابراز مى‌كند.

الف) اهداف معنوى‌

مراد از اهداف معنوى حكومت دينى، تلاش‌هايى است كه در جهت سالم‌سازى محيط اجتماع براى رشد و شكوفايى فطرت الاهى آدميان صورت مى‌پذيرد. برخى از اين تلاش‌ها

[1] - نهج البلاغه، ص 76، خطبه 33. در ارشاد مفيد، ج 1، ص 247، همين حديث با اندك تفاوتى نقل شده است.