درس دوم: اسلام و سياست‌

حكومت يك ضرورت اجماعى است. جامعه انسانى از آن جهت كه متشكّل از افراد با منافع و علاقه‌ها و سليقه‌هاى متعارض و مختلف است، ضرورتا نيازمند حكومت است.

اجتماع انسانى، حتّى در شكل بسيار محدود و مختصر آن مانند يك قبيله يا دهستان، نيازمند اعتبار رياست و مرئوسيت است. اصطكاك منافع، نزاع ميان افراد، حق‌كشى‌ها، و اخلال‌هايى كه در نظم و امنيت عمومى پديد مى‌آيد، زمينه‌هايى است كه وجود مرجعى براى رسيدگى به اين امور و برقرارى نظم و امنيت را ايجاب مى‌كند. بنابراين، جامعه بدون چنين مرجعى، كه آن را حكومت يا دولت مى‌ناميم، ناقص خواهد بود و دوام و بقاى خويش را از دست مى‌دهد.

اين مرجع، داراى اقتدار سياسى و قدرت تصميم‌گيرى و امر و نهى است.

حضرت امير المؤمنين على عليه السّلام در مقابل خوارج كه با تفكّرى افراطى و هرج‌ومرج طلبانه شعار «لا حكم إلّا اللّه» سر مى‌دادند و بر نفى وجود حكومت در جامعه اسلامى اصرار ورزيده، خواهان حكومت خدا بر خويش بودند، چنين گويد:

إنّه لا بدّ للنّاس من أمير برّ أو فاجر، يعمل في امرته المؤمن، و يستمتع فيها الكافر، و يبلّغ اللّه فيها الأجل، و يجمع به الفي‌ء، و يقاتل به العدوّ، و تأمن به السبل، و يؤخذ به الضعيف من القويّ؛ حتى يستريح برّ، و يستراح من فاجر.[1]

[1] - نهج البلاغه، ص 82، خطبه 40.