دو حالت موجود است:

الف- پدر يا مادر فوت نمايدكه در اين صورت مطابق ماده 1171 قانون مدنى؛ «در صورت فوت يكى از ابوين، حضانت طفل با آنكه زنده است خواهد بود. هر چند متوفى پدر طفل بوده و براى او قيم معين كرده باشد». بنابراين مطابق قانون اگر پدر فوت كند. حضانت فرزند با مادر است و هيچ كسى حتى پدر بزرگ از نظر قانونى حق ندارد حضانت فرزند را از مادر سلب كند.

ب- حالت دوم زمانى است كه پدر و مادر از يكديگر طلاق مى‌گيرند كه در اين صورت مطابق ماده 1169 قانون مدنى؛ مادر تا سن 7 سالگى كودك، براى حضانت او اولويت دارد و پس از آن حضانت فرزند با پدر است. و مطابق تبصره اين قانون، بعد از 7 سالگى در صورت بروز اختلاف، حضانت طفل با رعايت مصلحت كودك با تشخيص دادگاه است.

در تشريح و تكميل قانون حضانت توجه به موارد زير ضرورى است:

1- آنچه كه در حضانت كودك پس از طلاق مهم مى‌باشد، مصلحت كودك است و در صورت وقوع اختلاف ميان پدر و مادر، در مسئله حضانت فرزند، دادگاه ناظر بر مصلحت كودك است. بر اين اساس ماده 1173 قانون مدنى اين‌گونه بيان مى‌دارد:

«هرگاه در اثر عدم مواظبت يا انحطاط اخلاقى پدر يا مادرى كه طفل تحت حضانت اوست، صحت جسمانى با تربيت اخلاقى طفل در معرض خطر باشد، محكمه مى‌تواند به تقاضاى اقرباى طفل يا به تقاضاى قيم او يا به‌