انسانى قائليم؟! آيا احترام به حق حيات حيوانات مايه پايمالى حق حيات انسانها نيست؟ نفى مطلق مجازات اعدام، گذشته از اينكه از اين نظر غيرمنطقى است، غيرعقلانى به نظر مى‌رسد. اسلام لزوم اجراى اين مجازات (قصاص) را در راستاى پاسدارى از حق حيات جامعه مى‌داند. قرآن به زيبايى تمام اعلام مى‌دارد:

وَلَكُمْ فِي الْقِصَاصِ حَيَاةٌ يَا أُوْلِي الْأَلْبَابِ؛[1]

و اى خردمندان، شما را در قصاص زندگانى است.

فلسفه قصاص در اسلام، تضمين حيات ديگر انسانها است. اين حكم به جنايتكاران هشدار مى‌دهد كه حيات انسانها را به بازى نگيرند. براى تبهكاران هيچ عاملى همانند مرگ و محروميت از حيات نمى‌تواند بازدارنده باشد.

مى‌توان استثنائات حق حيات را به صورت زير فهرست نمود:

1. قصاص‌

2. دفاع از جان و ناموس‌

3. سلب امنيت اجتماعى و افساد در زمين‌[2]

4. ارتداد، كه بدان خواهيم پرداخت.

5. جهاد براى رفع فتنه‌گران و حق ستيزان.[3] با آنان بجنگيد تا ديگر فتنه‌اى نباشد و دين مخصوص خدا شود. در جهاد، آنان كه با حق به جدال و ستيز برخاسته‌اند و فتنه‌گرند، از ميان برداشته مى‌شوند.

آثار حق حيات‌

1. التزام به حقوق فرعى ديگر

حق حيات، دربردارنده حقوق ديگرى مانند حق بهداشت و تغذيه مناسب است. زيرا حق حيات و زندگى وقتى معنا و مفهوم پيدا مى‌كند كه انسان از زندگى سالم و با نشاط كه در شأن اوست برخوردار باشد. فرد و جامعه محروم از محيط و تغذيه سالم و كافى و بهداشت به شدت‌

[1]. بقره( 2): 179.

[2]. انّما جزاءالذين يُحاربون اللَّه و رسوله و يَسعون فى الارض فساداً انْ يُقَتَّلوا .... مائده( 5): 33.

[3]. وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّى لَاتَكُونَ فِتْنَةٌ وَيَكُونَ الدِّينُ للَّهِ. بقره( 2): 193.