برعكس محصول اظهار نياز به خلق و ديگران، حقارت و تحقير و خذلان و خوارى است همچنانكه امام سجاد (ع) در قسمت دوم فراز فوق‌الذكر اشاره كرده‌اند.

نكته مهم تربيتى آن است كه امام سجاد (ع) يك مطلب را در دو قسمت آنهم به طور قرينه ذكر فرموده‌اند و اين حكايت از تأكيد بيشتر و اهميت مسئله «آزادگى» و «عزت و كرامت انسانى» به عنوان يك مطلوب تربيتى در نظام تعليم و تربيت اسلامى دارد. اصلًا ائمه ما (س) و پيامبر ما (ص) تمام تعاليم‌شان موج مى‌زند از همين احساس كرامت. براى نمونه به يك فرمايش از امام على (ع) اشاره مى‌شود:

«المنيه و لا الدنيه و التقلل و لا التوسل.»

مرگ و نه پستى و خوارى، و به كم قانع شدن و نه توسل و اظهار عجز به ديگران (فيض‌الاسلام، علينقى، ترجمه و شرح نهج البلاغه، 1351، حكمت 390).

فراز سيزدهم‌

(اللّهمّ اجعل ما يلقى الشيطان فى روعى من التّمنّى و التّظنّى و الحسد ذكراً لعظمتك و تفكّراً فى قدرتك و تدبيراً على عدوّك و مااجرى على لسانى من لفظة فحش او هجر او شتم عرض او شهادة باطل او اغتياب مؤمن غائب او سبّ حاضر و ما اشبه ذلك نطقاً بالحمد لك و اغراقاً فى الثناء عليك و ذهاباً فى تمجيدك و شكراً لنعمتك و اعترافاً باحسانك و احصاء لمننك.)

«خدايا چنان كن كه آنچه را شيطان در دلم و خاطرم اندازد از آرزو و بدگمانى و حسد، همه مبدل به تذكر عظمت تو و تفكر در قدرت تو و