نام کتاب : تعليم و تربيت از ديدگاه امام سجاد (ع) نویسنده : لياقتدار، محمد جواد جلد : 1 صفحه : 158
گوشزد مىنمايد. به عبارت ديگر فراز هفتم و
نهم هر دو بر روشهاى محبتآميز و ملاطفت و ملايمت تأكيد دارد در حالى كه فراز هشتم
بر روشهاى تقريباً خشن و تنبيه عملى تأكيد دارد. نكته اينجاست كه «روشهاى تند»
ميان دو فراز كه بر «روشهاى ملايم» تاكيد دارد محصور شده است و اين حكايت از آن
دارد كه در تعليم و تربيت اسلامى تنبيه بدنى و مجازات خشن وجود دارد اما به عنوان
«آخرين حربه» از آن استفاده مىشود و اولين عامل تربيتى همان محبت و ملاطفت و
خوشخويى و تغافل و عفو و گذشت و امثال اينهاست.
حال ببنيم در اين فراز چه روشهاى تربيتى را امام سجاد (ع) سفارش
مىكنند:
روشهاى تنبيه يا تربيت دوستان
به چهار عبارت اول اين فراز دقت كنيد كه با توجه به چه كلماتى شروع
شده است: «اعارضَ»، «اجزى»، «اثيبَ»، «اكافى»، كه همگى حكايت از آن دارد كه فرد مؤمن
و تربيت شده لازم است در برابر دوستان نادان و جاهل و قدر ناشناس، جهت تربيت،
تنبيه و دادن هشدار اخلاقى به آنها و جهت مجازات و پاداش و مكافات آنها و جهت
معارضه با آنها از روشهاى «نصح» و «بر» و «بذل» و «صله» استفاده كند. كسانى كه قطع
رحم كردند و از معاشرت با ما و از رفت و آمد با ما خوددارى ورزيده و حتى اقدام به
فريب ما كردهاند را ما در عوض با خوبى و درستى و بخشش و دوستى پاسخ
نام کتاب : تعليم و تربيت از ديدگاه امام سجاد (ع) نویسنده : لياقتدار، محمد جواد جلد : 1 صفحه : 158