محتسب بايد در اوقات اذان بازارها را كه جايگاه شيطان است زير نظر
گيرد، هركس به هنگام نماز به كسب پردازد يا لهو و لعب او را از نماز بازدارد
مجازاتش كند و به پيرى و مقام اشخاص اعتنا نكند تا مسلمانان پست و زبون نشوند،
چنانكه در روزگار گذشته چون يكى از صاحبان مقام دزدى مىكرد فرومىگذاشتند، اما
چون ضعيف مرتكب دزدى مىشد حد مىزدند، و به همين سبب نابود شدند.
در اثناى سال روزهايى است كه نمازهاى مخصوص دارد، مانند نماز تراويح[1] و نماز رغايب كه در نخستين جمعه
ماه رجب و نماز شب نيمه شعبان.
در اين مراسم مسجدها از انبوه مردم پر مىشود، اما كسانى هم به منظور
دوست بازى و به قصد نادرستى بدانجا مىآيند. بر محتسب است كه گروهى را بگمارد تا
آنها را بگيرند و مجازات كنند و در دلهايشان رعب اندازند، زيرا اينگونه اشخاص
نماز را ضايع مىكنند و از شهوات پيروى مىكنند.
كسى كه در مناره اذان مىدهد بايد عادل و ثقه و امين و آشنا به اوقات
نماز باشد، زيرا رسول خدا فرمود: «مؤذنان امنا و پيشوايان ضامناناند، خدا ائمه را
رستگار كند و مؤذنان را ببخشاياد.»[2].
شايسته است كه محتسب وقتشناسى مؤذنان را بيازمايد و هركه وقت نشناسد
او را از اذان بازدارد تا آنگاه كه فراگيرد.
مستحب است كه مؤذن خوش صوت باشد، و بر محتسب است كه از نغمه در اذان
يعنى دراز كردن تلفظ و طربناك كردن آن بازدارد و او را فرمان دهد كه چون بر مناره
رفت از نگريستن به حرم مردمان و خانههايشان چشم پوشد و در اين باره از وى تعهد
گيرد. و كسى جز مؤذن آن هم در اوقات نماز نبايد بر مناره رود.
[1]- اين نماز بيست ركعت است كه در شبهاى رمضان
مىخوانند.
[2]- قال( ص): المؤذنون امناء و الائمة ضمناء
فارشد اللّه الائمة و غفر للمؤذنين».