درواقع منظور از اين حوادث، پيشامدهاى اجتماعى و گرفتارى‌هايى بوده كه براى مردم روى مى‌داده است.[1] به تعبير محمدحسن نجفى (صاحب جواهر) احتياج جامعه اسلامى به فقيه در جهت زعامت جامعه، بيشتر از احتياج به فقيه در بيان احكام شرعى است.[2]

5. امام‌كاظم (عليه السلام) مى‌فرمايند:

لان المومنين الفقها حصون الاسلام، كحص سورالمدينه لها

؛[3] مؤمنانى كه فقيه‌اند براى اسلام چون دژ و ديوار محافظ شهرند كه اسلام را در برابر دشمن محافظت مى‌كنند.

در اينجا مراد از حفاظت، حفظ علمى و فقهى احكام اسلام نيست، بلكه منظور از آن تشكيل قدرت سياسى و اجراى احكام و اداره امور مسلمانان است.[4]

6. اميرالمؤمنين (عليه السلام) مى‌فرمايد:

العماء حكام علي‌الناس.[5]

در اينجا نيز حكومت ظاهرى مراد است، نه تسلط معنوى و اعتقادى صرف. بنابراين دلالت آن بر ولايت سياسى فقيه، محرز و مبرهن است.

بداهت مفهوم ولايت فقيه براى كسى كه با تاريخ اسلام، سيره رسول خدا و ائمه معصومين و آيات و روايات آشنايى نسبى داشته باشد، آشكار است. بر اين مبناست كه امام‌خمينى (قدس سره) در كتاب ولايت فقيه خود مى‌نويسد:

ولايت فقيه از موضوعاتى است كه تصور آن موجب تصديق مى‌شود و چندان به برهان احتياج ندارد؛ به اين معنى كه هر كس عقايد و احكام اسلام را حتى اجمالًا دريافته باشد، چون به ولايت فقيه برسد و آن را به تصور درآورد، بى‌درنگ تصديق خواهد كرد و آن را ضرورى و بديهى خواهد شناخت.[6]

[1]. روح‌الله موسوى‌خمينى، ولايت فقيه، ص 68 و 69.

[2]. محمدحسن نجفى، جواهرالكلام، ص 422.

[3]. محمد بن حسن حرعاملى، وسائل الشيعه، ج 2، ص 924؛ محمد بن يعقوب كلينى، اصول كافى، ج 1، ص 38، ح 3.

[4]. عباسعلى عميدزنجانى، فقه سياسى، ج 2، ص 347.

[5]. عبدالواحد بن محمد آمدى، غررالحكم و دررالكلم، ج 1، ص 137.

[6]. روح‌الله موسوى‌خمينى، ولايت فقيه، ص 3.