سقوط رضاخان‌

جنگ جهانى دوم فرصتى استثنايى براى قدرت‌هاى بزرگ و رقيب در جهت حضور و سلطه بر ايران فراهم كرد. شوروى مدت‌ها به‌دنبال بهانه‌اى براى نفوذ به ايران در جهت تحقق هدف استراتژيك رسيدن به آب‌هاى گرم خليج‌فارس بود و آمريكا ابرقدرت تازه‌كارى بود كه با حرص و ولع براى گسترش فضاى حياتى و نفوذ خود به رقابت با اروپا در چند منطقه وارد ميدان شده بود.

دولت‌هاى آمريكا و شوروى مشتركاً به‌دنبال كاهش نفوذ انگليس و محدود كردن مستعمرات آن بودند. در هجوم ناگهانى سه دولت، علاوه بر هدف مشترك، هريك هدف خاصى را نيز تعقيب مى‌كردند كه وقايع نيمه دوم دهه 20 اين واقعيت را به‌اثبات رسانيد.