نام کتاب : آشنايى با انقلاب اسلامى ايران نویسنده : منصورى، جواد جلد : 1 صفحه : 68
سلطنت رضاخان
با شكست طرح جمهوريت، طرح برچيده شدن سلطنت قاجار و به سلطنت رساندن
رضاخان و تأسيس سلطنت پهلوى به اجرا درآمد. تمام موانع و رقيبان احتمالى، نظير شيخ
خزعل، اسماعيلخان سيميتقو، از صحنه خارج شدند و او قهرمان امنيت، حافظ تماميت
ارضى و مظهر مسلمانى شد.
در سال 1304 در مجلس، مطبوعات، دستگاههاى ادارى و نيروهاى مسلح،
زمزمه عدم صلاحيت احمدشاه و ضرورت بركنارى او تكرار و پىگيرى شد. حتى مخالفان
رضاخان، موضوع تغيير سلطنت را چندان جدى نگرفته بودند. آنان تصور مىكردند كه
نمىتوان خدشهاى بر قانون اساسى وارد كرد، اما اين جريان زنگ خطرى شد و با اصرار
از احمدشاه خواستند تا از اروپا بازگردد. او كه از طرح جديد آگاه بود نپذيرفت و
اين حركت مقدمهاى براى اجراى طرح انتقال سلطنت گرديد.
در غياب گروههاى مبارز و ضداستعمارى، شمارى از عوامل انگليس و
مزدوران رضاخان در مجلس پنجم، در هشتم آبان 1304، بيانيهاى به شرح ذيل منتشر
كردند:
نظر به اينكه شكايات راجع به سلطنت قاجار به درجهاى رسيده كه مملكت
را به طرف مخاطره مىكشاند، و نظر به اينكه حفظ مصالح عالى مملكت مهمترين منظور و
اولين وظيفه مجلس شوراى ملى است و هر چه زودتر بايد به بحران فعلى خاتمه داد،
امضاكنندگان با قيد فوريت پيشنهاد مىكنيم مجلس شوراى ملى تصميم ذيل را اتخاد
نمايد:
مجلس شوراى ملى، انقراض سلطنت قاجار را اعلام داشته و حكومت قطعى
موكول به نظر مجلس ششم است كه با حق تجديد نظر در مواد 35 و 36 و 37 و 38 و 40 و
متمم قانون اساسى انتخاب مىشود و راجعبه اين مواد، داراى حقوق مجلس مؤسسان
شناخته خواهد شد.
با اين بيانيه نيازى به تشكيل مجلس مؤسسان ديده نشد و در واقع تغيير
سلطنت نهايى شد.
نام کتاب : آشنايى با انقلاب اسلامى ايران نویسنده : منصورى، جواد جلد : 1 صفحه : 68