نام کتاب : آشنايى با انقلاب اسلامى ايران نویسنده : منصورى، جواد جلد : 1 صفحه : 38
ابتدا آقاى سيدعبدالله بهبهانى در خانه خود بر بالاى منبر،
موضوع را مطرح و از شاه، عزل نوز را خواستار شد. پس از آن نيز تعداد ديگرى از
روحانيان موضوع را پىگيرى كردند، ولى دولت و شاه موضوع را بىاهميت تلقى كرده بىاعتنايى
نمودند. آنان فكر مىكردند با گذشت ماه محرم، مجالس تعطيل و اوضاع به حال عادى باز
مىگردد و موضوع به فراموشى سپرده مىشود.
مسيو نوز، مراحل ارتقا و افزايش قدرت و موقعيت را مىگذراند؛
بهگونهاى كه علاوه بر وزارت گمركات، سمت وزير پست و تلگراف، رياست گذرنامه
(تذكره) و عضويت شوراى دولتى را در اختيار گرفت.
در نيمه دوم اسفند 1283 (محرم 1322 ق.) حركتهاى گسترده مردمى بر ضد
دولت و شخص عينالدوله آغاز شد. هماهنگى شمارى از روحانيان و عزم آنان بر ادامه
مبارزه تا ايجاد تغييرات مطلوب، پديدهاى جديد محسوب مىشد؛ زيرا ديگر عزل نوز،
لغو امتياز رژى و يا حتى بركنارى دولت، خواسته اصلى و اساسى نبود. رويكرد سخنرانان
و مردم، مطالبات جديدى بود كه براى حكومت پذيرفتنى نبود.
شاه و دولت، با اصرار بر ناديده گرفتن واقعيتها و پافشارى بر انكار
حق مردم و حفظ سلطه بىچون و چراى خود در انتظار پايان دومين محرم و فرو نشستن
التهاب و هيجان مردم بودند. اما محرم سال 1322 (1283 ش.) زمينهساز تداوم اعتراضات
و مطالبات جديد شد.
شاه بىتوجه به اوضاع و احوال كشور، براى بار سوم با هزينهاى هنگفت
به همراه 68 نفر به اروپا رفت. پيش از عزيمت شاه به اروپا، تجار تهران كه از
اهانتهاى نوز و رفتار مأموران گمرك و دريافت مبالغى بسيار بيشتر از تعرفه تعيين
شده، به ستوه آمده بودند در يك حركت عمومى، با تعطيلى بازار، دست به راهپيمايى
اعتراضآميز زدند. ابتدا دولت توجهى نكرد، ولى به علت اهميت موضوع و احتمال گسترش
آن، سرانجام قرار شد در جلسهاى با حضور صدراعظم، نمايندگان بازار و مسيو نوز،
موضوع بررسى شود. در اين جلسه كه در دربار تشكيل شد، نه تنها درستى گفته تجار روشن
گرديد، بلكه رفتار اهانتآميز نوز در حضور مقامات، باعث نگرانى آنان و پايان بدون
نتيجه جلسه شد.
نام کتاب : آشنايى با انقلاب اسلامى ايران نویسنده : منصورى، جواد جلد : 1 صفحه : 38