براى كسب امتيازات بيشتر بود؛ به‌گونه‌اى كه بعضى از مردم براى تأمين جانى خود و وابستگانشان در محل اقامت و يا دفاتر آنان متحصن و پناهنده مى‌شدند! سنّت بست‌نشينى، كه روزى براى حمايت از مظلومان و مجالى براى رسيدگى به واقعيت‌ها و يكى از امتيازات مراجع و رجال برجسته كشور بود، به دست خارجيان افتاد و ابزار بسط نفوذ و سلطه آنان شد.

فساد دستگاه حاكم قاجار و افشاى خيانت‌هاى آنان زمينه‌هاى ذهنى و عينى مناسبى را شكل داد تا مردم و علما بتوانند براى ايجاد يك تحول و حركت بزرگتر براى تغيير وضع اسارت‌بار خود، آمادگى لازم را فراهم آورند.

آغاز جنبش‌

در سال 1277 با نظر روسيه و تأييد دولت وقت، از ميرزا جوادخان سعدالدوله، وزيرمختار ايران در بلژيك، خواسته شد كه چند كارشناس گمركى و از جمله مسيو نوز را براى نظارت بر گمركات استخدام و به ايران اعزام كند.

در زمستان 1280 معاهده گمركى‌اى را كه نوز با هدايت روسيه تهيه و تدوين كرده بود، به تأييد شاه رسيد و از سال 1282 به اجرا درآمد. نوز، كه در ظرف سه سال با پشتيبانى روسيه به سمت وزير گمركات منصوب شده بود، مقرراتى به زيان ايران و به سود روسيه تنظيم و با اجراى آن مشكلات و خسارت بسيارى بر مردم و اقتصاد كشور تحميل كرد.

پس از امضاى اين معاهده، دولت ناچار به انعقاد معاهده ديگرى با انگليس و واگذارى امتيازات مشابهى به اشغالگران جنوب كشور شد، اما رقابت روس و انگليس پايان نيافت.

عوامل انگليس در سال 1283 عكسى از مسيو نوز و ديگر افراد وابسته به او منتشر كردند كه در آن، زنان و مردان لباس‌هاى نامناسبى پوشيده بودند و او در حالى كه لباس روحانيان ايرانى را به تن داشت، ميان آنان نشسته و حالت تمسخر و خنده به خود گرفته بود. اگر چه عكس، مربوط به حدود دو سال قبل بود، ولى به علت نارضايتى مردم و روحانيان از روس‌ها و حكومت، فرا رسيدن محرم فرصتى شد تا مردم و علما دست به اعتراضى همگانى و شديد نسبت به وضعيت موجود و رفتار عوامل خارجى و عمال دولتى بزنند.