فاجعه سينما ركس آبادان‌

حركت‌هاى مردمى و درگيرى با نيروهاى رژيم از ابتداى سال 1357 فراگير و شديدتر شد؛ به‌گونه‌اى كه از تيرماه، در بعضى شهرها حكومت نظامى برقرار شد و كشتار مردم شدت بيشترى گرفت. در مرداد ماه، همزمان با ماه مبارك رمضان، تصور سران رژيم اين بود كه با جنايتى بزرگ در مقياس ملى به نام مبارزان، مى‌توان مردم را مرعوب و منفعل كرد و بهانه‌اى براى يك كشتار وسيع فراهم آورد. شاه در مصاحبه 26 مرداد مطالب مهمى مطرح كرد كه دو نكته در آن مصاحبه قابل توجه است. او گفت مخالفان مى‌خواهند وحشت بزرگ ايجاد كنند و كشور را تجزيه و ايرانستان درست كنند. منظور او، خلق يك فاجعه بزرگ ملى و تجزيه ايران به چندين كشور كوچك و در واقع از بين بردن يكپارچگى و تماميت ارضى كشور بود.

روز 28 مرداد با اعلام آتش‌سوزى در سينما ركس آبادان و كشته شدن قريب چهارصد نفر به شكلى بسيار وحشيانه، فضاى نگران‌كننده و وحشت‌آورى براى مردم به وجود آمد. تا چند روز پس از وقوع فاجعه، دستگاه‌هاى تبليغاتى، مرتب در اين زمينه خبر پخش مى‌كردند و آن را به گروه‌هاى مبارز و مذهبى نسبت مى‌دادند؛ ولى شواهد و قرائنى به دست آمد كه ثابت كرد كه اين اقدام را رژيم از قبل طراحى كرده بوده است.

حضرت امام در 31 مرداد طى اعلاميه‌اى اين‌گونه به تحليل واقعه و موضع‌گيرى پرداخت:

... من گمان نمى‌كنم هيچ مسلمانى، بلكه انسانى، دست به چنين فاجعه وحشيانه‌اى بزند؛ جز آنان‌كه به نظاير آن عادت نموده‌اند .... گفتار شاه كه تظاهركنندگان مخالف خود را، به وحشت بزرگ وعده مى‌دهد و تكرار آن پس از واقعه كه اين همان وعده بوده است، شاهد ديگرى بر توطئه است ....[1]

دولت، تبليغات و صحنه‌سازى‌هاى بسيارى كرد، ولى يك هفته بعد، اعتراضات مردم به يك حركت گسترده ضددولتى تبديل شد.

[1]. صحيفه نور، ج 2، ص 91