در اين شرايط، شاه در آبان‌ماه 1356 به آمريكا رفت. او در مذاكره با مقامات آمريكايى، اصرار داشت كه اجراى حقوق بشر در ايران مانع منافع آمريكا و غرب است. در پاسخ شاه، سايروس ونس، وزير خارجه، همان سخنى را كه در كنگره گفته بود، تكرار كرد:

ما تا آنجا اصرار بر حقوق بشر داريم كه منافع و امنيت ملى تأمين شود.

در مصاحبه‌ها و ملاقات‌ها بارها درباره حقوق بشر از شاه سؤال شد و او در پاسخ، خود را طرفدار حقوق بشر با حفظ مصالح مملكت معرفى مى‌كرد!

اين سفر برخلاف سفر فروردين‌ماه 1341، دستاورد چندانى براى شاه نداشت، ولى او سعى كرد موقعيت خود را حفظ كند تا دوران كارتر نيز همانند دوران كندى سپرى شود و دوباره جمهورى‌خواهان، زمام امور را در واشنگتن به دست گيرند.

درگذشت حاج آقا مصطفى خمينى‌

ديگر حادثه مهم و تأثيرگذار در سال 1356، واقعه درگذشت ناگهانى و پر رمز و راز فرزند ارشد امام در اول آبان ماه بود. انتشار اين خبر، تأثير بسيارى بر نيروهاى مبارز داشت و زمينه‌اى شد براى يك‌سرى فعاليت‌هاى جديد و شديدتر از گذشته بر ضد رژيم. رعب و ترس از اقدامات سركوبگرانه به تدريج از بين مى‌رفت و مردم به سرعت وارد صحنه مبارزه مى‌شدند. رژيم در شرايط سختى قرار گرفت كه هيچ‌گونه امكانى براى متوقف كردن حركت و يا سركوب انقلاب نداشت. در واقع از آبان 1356 عملًا ابتكار عمل در دست امام و مردم بود و رژيم به صورت انفعالى كشتار مى‌كرد و آتش خشم مردم را شعله‌ور مى‌نمود و حركت انقلاب را شتاب مى‌داد.

مدتى پس از درگذشت حاج‌آقا مصطفى خمينى، حضرت امام خطاب به همه اقشار جامعه، به‌ويژه دانشگاهيان و روحانيان مطالب مهمى فرمود كه آثار و پى‌آمدهاى بسيارى در روند حركت انقلابى مردم داشت:

من گله‌ام از آقايان اين است كه آقايان هى جدا نكنند اين جناح‌ها را از خودشان. جدا نكنند اين جناح‌ها را، اين جناج‌ها را به همه ربط بدهند، از اين طرف هم روحانيون بايد در