جمعيت‌هاى مؤتلفه اسلامى، پس از مرگ منصور و با دستگيرى شمار قابل توجهى از اعضاى فعال و مؤثر آن، مدتى فعاليت‌هاى خود را محدود و مجدداً از سال 1355 فعاليت‌هاى مبارزاتى خود را به شكل گسترده‌اى آغاز كرد و در سال‌هاى 56 و 57 نقش ارزنده‌اى در پيروزى انقلاب و گسترش فرهنگ انقلاب اسلامى و خط امام ايفا كرد.

شمارى از اعضاى جمعيت، با امام ارتباط منظم داشتند و افزون بر مسائل مبارزاتى، در امور شرعى و خدمات‌رسانى به محرومان نيز فعاليت مى‌كردند.[1]

2. حزب ملل اسلامى‌

گروه ديگرى كه براى سرنگونى رژيم شاه و تشكيل حكومت اسلامى از طريق مبارزه زيرزمينى و مسلحانه در اوايل دهه 40 شكل گرفت، حزب ملل اسلامى بود. استقبال از عضويت در حزب، با وجود مخفى بودن و شرايط سخت عضويت، به‌گونه‌اى بود كه در حدود دو سال، تعداد بسيارى از افراد از اقشار مختلف، جذب تشكيلات شدند.

برنامه بلندمدت حزب براى مبارزه با رژيم و سرنگونى آن در سه مرحله پيش‌بينى شده بود: عضوگيرى، آموزش سياسى و اعتقادى، سازماندهى و گسترش تشيكلات؛ آموزش نظامى، عمليات و تدارك امكانات (دوره آمادگى)؛ جنگ نظامى و چريكى تا سقوط رژيم.

حزب در سال 1344 مرحله دوم را در حالى آغاز كرد كه مرحله اول را به سرعت مى‌گذراند و تصور اين بود كه اعضا به تدريج آمادگى ورود به مرحله دوم را پيدا مى‌كنند. اگرچه شرايط سخت سركوب و خفقان، احتياط، كنترل و آموزش بيشترى مى‌طلبيد، اما جوان بودن حزب و اكثريت اعضا و نداشتن تجربه و سابقه اين‌گونه فعاليت‌ها، زمينه‌ساز توقف فعاليت حزب گرديد؛ زيرا بر اثر يك حادثه پيش‌بينى نشده و فشار بيش از حد پليس، بخشى از يك شبكه حزب در مهرماه‌

[1]. پس از پيروزى انقلاب، جمعيت مدتى در تشكيلات حزب جمهورى اسلامى فعاليت كرد و پس از تعطيلى حزب، سازمان جديدى شكل گرفت و فعاليت‌هاى سياسى و فرهنگى خود را ادامه داد. به اختصار مى‌توان گفت جمعيت‌هاى مؤتلفه اسلامى در دوران فعاليت خود پيش و پس از انقلاب، يكى از گروه‌هاى مسلمان خط امام تأثيرگذار كه در جريان‌هاى سياسى و انقلابى بوده است