است كه كسى امكان مبارزه با آن را ندارد.

ايمان و اخلاق جامعه در نظام اسلامى از ارزش بالاى برخوردار است، آزادى انديشه و قلم نيز احترام خاصى دارد امّا بايد آزادى انديشه و بيان در مسير سعادت بشر قرار گيرد.

در پايان نكته‌اى را متذكّر مى‌شويم:

پس از پيدايش اينترنت سخن درباره‌ى نشر كتب ضلال يا حفظ آن ديگر مطرح نيست، امروز جهان به صورت دهكده‌ى واحدى درآمده و همه‌ى افكار اعم از صحيح و باطل مى‌تواند بدون مانع و مزاحم در اختيار همگان قرار گيرد، البته با اين تفاوت كه اين پديده فعلا در اختيار همگان نيست ولى در آينده‌ى نزديك فراگير مى‌شود و اين انديشه فعلا نبايد دستاويزى براى نشر كتب ضلال قرار گيرد.

پديده بردگى در اسلام‌

از مسايلى كه با آزادى به نحوى در تضاد است پديده‌ى بردگى است كه اسلام آن را به گونه‌اى به رسميت شناخته است.

پيش از آن‌كه ما به ماهيّت بردگى در اسلام بپردازيم قبلا ديدگاه اسلام را درباره‌ى نوع بشر بيان مى‌كنيم.

در اسلام همه انسان‌ها بايد بنده‌ى خدا باشند نه بنده‌ى بشر، جز پرستش حق، چيز ديگرى را نپرستند و قرآن اهل كتاب را به اين اصل‌