است مادامى كه صاحب آن دست به اقدام عملى نزند و شورش نكند. ولى اين نوع تبعيض در تصحيح آزادى، خيالى بيش نيست، عقيده هيچگاه بى‌واكنش نبوده و اثر خود را در شرايط خاصى نشان مى‌دهد.

گروه‌هاى گانگستر و جانيان بالفطره و مافيايى كه بر اثر يك رشته آموزش‌هاى حرفه‌اى به صورت عنصر خطرناكى درمى‌آيند، آيا اين‌گونه آزادى عقيده، براى آنها نيز معتبر است؟

از اين بيان نتيجه مى‌گيريم كه آزادى يكى از مواهب الهى است، و بشر به صورت فطرى، به آن گرايش دارد، و هر نوع قيد و بند را برخلاف آفرينش خود مى‌انديشد، ولى آزادى مطلق، مقدّس نيست، بايد در حدّ سعادت فرد و جامعه محدود شود، و اگر با اين دو، در تزاحم شد، عقل و خردهاى بزرگ، اين نوع آزادى را مقدّس نمى‌شمارند.

فرض كنيد ملّتى، نظامى را پديد آورده و در سايه يك قانون اساسى كه اكثريت ملّت بر آن صحّه نهاده، مشغول خدمت به كشور و ملت مى‌باشند، ولى گروهى در دل اين جامعه روى عقايد خاصّى، با نظام مخالفند و پيوسته عليه نظام تبليغ لفظى و قلمى مى‌كنند؛ آيا نظام‌هاى جهان كه طرفدار اعلاميه‌ى حقوق بشرند، اين نوع گروه‌ها و اجتماعات را مى‌پذيرند و به آنها اجازه مى‌دهند تا مرز براندازى پيش‌