ديدگاه‌ها و نقدهاى جريان‌هاى سياسى، مخالفان و صاحب‌نظران از طريق رسانه‌هاى همگانى در اختيار اقشار مختلف قرار مى‌گيرد، اگرچه بايد بين «نقد» و «نفى» و يابين «نقد» و «هتك» تفاوت قائل باشيم.

4. فضاى عمومى جامعه‌

آزادى اظهار نظر و بيان ديدگاه‌ها بدون آلودگى به دروغ، توطئه، توهين و افترا و انجام فعاليت‌هاى سياسى، فرهنگى و اجتماعى در فضاى عمومى هر جامعه مى‌تواند بيانگر آزادى نهادينه‌شده‌اى باشد كه در مقابل خفقان و استبداد پديد مى‌آيد. يكى از تغييرات درخور توجه در سال‌هاى پس از پيروزى انقلاب در سايه جمهورى اسلامى ايران، رسيدن به فضاى عمومى مناسب در انواع آزادى‌هاى سياسى- اجتماعى است. براى روشن شدن اين تغيير با اشاره به برخى از نمونه‌ها به مقايسه آنها مى‌پردازيم.

در سال‌هاى پس از انقلاب اسلامى و تحقق «آزادى» در ساختار حكومتى جمهورى اسلامى، استكبار جهانى به سركردگى آمريكا، انگليس و رژيم صهيونيستى همواره درصدد بوده‌اند يا با سوءاستفاده از فضاى آزاد امروز توطئه كنند و يا با جنگ روانى تبليغاتى به سياه‌نمايى بپردازند. جيمى كارتر، رئيس‌جمهور اسبق آمريكا در خاطراتش مى‌نويسد:

در دوران شاه حداقل 25000 زندانى سياسى در ايران وجود داشت.[1]

مارتين انالز دبيركل سازمان عفو بين‌الملل در سال 1354 (1975 م) زندانيان سياسى در ايران را بين 25 هزار تا يكصد هزار نفر اعلام مى‌كند و در گزارشى مى‌نويسد:

كارنامه هيچ كشورى در جهان سياه‌تر از كارنامه ايران در زمينه حقوق بشر نيست ... جلّادان ساواك افزون بر شوك الكتريكى و ضرب و شتم مخالفان، از انواع وحشى‌گرى‌ها استفاده مى‌كردند؛ از جمله فروبردن بطرى‌هاى شكسته در نشيمنگاه، آويختن وزنه بر بيضه‌ها، پوشاندن كلاه‌خودهاى ويژه، مورد تجاوز جنسى قرار دادن زندانيان، تجاوز به زنان و دختران فرد دستگيرشده در مقابل چشم وى براى گرفتن اعتراف.[2]

[1]. ويليام سوليوان‌و آنتونى پارسونز، خاطرات دو سفير، ص 447.

[2]. روزنامه آيندگان، 18/ 1/ 1358؛ فرد هاليدى، ديكتاتورى و توسعه سرمايه‌دارى در ايران، ص 92.