4. رحلت آيت‌الله العظمى بروجردى در فروردين 1340 و رحلت آيت‌الله‌كاشانى در اسفند 1340 كه درپى آن رژيم پهلوى احساس كرد با رفتن اين علما مى‌تواند خواسته‌هاى آمريكا را بهتر برآورد.

4. نهضت حضرت امام‌خمينى (قدس سره)

با شكست نهضت ملى شدن نفت به‌دنبال كودتاى انگليسى- آمريكايى 28 مرداد 1332 و سلطه بيشتر انگليس و آمريكا بر ايران و به‌دنبال رحلت آيت‌الله‌العظمى بروجردى، زمينه براى نقش‌آفرينى علنى حضرت امام‌خمينى (قدس سره) در عرصه سياست فراهم گرديد. ايشان كه در سال‌ها پيش در عرصه مبارزه و سياست با افرادى همچون شهيد آيت‌الله سيدحسن مدرس و آيت‌الله‌كاشانى در ارتباط بود و مشاور سياسى آيت‌اللهبروجردى به‌شمار مى‌رفت، قاطعانه وارد عرصه مبارزه با رژيم فاسد پهلوى گرديد و به مخالفت با حضور انگليس، آمريكا و رژيم صهيونيستى در ايران پرداخت.

اينك به‌اختصار فرايندى از مبارزات ملت ايران به رهبرى حضرت امام‌خمينى (قدس سره) تا پيروزى انقلاب اسلامى را مرور مى‌كنيم:[1]

1. به دنبال نخست‌وزيرى اسدالله علم در تيرماه 1341 و سفر جانسون، معاون رئيس‌جمهور آمريكا به ايران در شهريور همان سال، طبق برنامه آمريكاييان براى سلطه بيشتر بر ايران، در مهرماه 1341 دولت اسدالله علم لايحه انجمن‌هاى ايالتى و ولايتى را برخلاف قانون اساسى مشروطه تنظيم و پس از تصويب، در غيبت طولانى مجلس شوراى ملى، متن آن را از طريق جرايد منتشر نمود. در اين لايحه، قيد اسلام و سوگند به قرآن‌مجيد از شرايط نمايندگى حذف و براى فريبكارى، به زنان حق رأى داده شد. اين حركت كه براى حذف اسلام از جامعه و نفوذ وابستگان به بيگانگان در مسئوليت‌هاى مهم به‌خصوص فرقه صهيونيستى- انگليسى بهائيت طراحى شده بود، با مخالفت شديد امام‌خمينى (قدس سره) روبه‌رو شد. ايشان با همراه‌كردن عده‌اى از علما درخواست لغو آن را مطرح كرد كه در نتيجه دولت مجبور به لغو اين لايحه در آذر ماه شد و بدين‌رو اولين پيروزى در نهضت امام‌خمينى (قدس سره) شكل يافت.

[1]. بنگريد به: سيدحميد روحانى، نهضت امام‌خمينى.