بيشتر پيرامون دستگيرى و اعدام آنها در «تاريخ بيدارى ايرانيان» به نقل از ميرزا صالح خان وزير اكرم، و ميرزا محمود خان علاء الملك، كه هردو تن در اين زمينه توسط نويسنده كتاب فوق الذكر مورد مصاحبه قرار گرفته، ارائه گرديده است.

يادداشت شماره 10 (در مورد شخصيتهاى مظفر الدين شاه و امين الدوله)

در مقدمه كتاب «تاريخ بيدارى ايرانيان» (ص ص 169- 163) شرحى در مورد نه فقط سلطنت بلكه شخصيت مظفر الدين شاه ارائه گرديده است. وى در 1269 هجرى قمرى (53- 1852 ميلادى) متولد شد و داراى 6 پسر و 6 دختر بود. وى به داشتن تمايلات آزاديخواهانه شهرت داشت. امّا به ميزان زيادى تحت نفوذ روسيه بود. وى در انتشار روزنامه «اخبار ناصرى» در تبريز يارى نمود، و روزنامه «قانون» متعلق به شاهزاده ملكم خان را، كه توزيع آن در ايران ممنوع بود، دريافت مى‌كرد. عزل ميرزا على اصغر خان امين السلطان و انتصاب ميرزا على خان امين الدوله بجاى وى، در 1315 هجرى قمرى، و تأسيس مدارس و كالجهاى مدرن و ديگر اقدامات حاكى از تمايل وى به پيشرفت، اميد زيادى را در قلوب اصلاح‌طلبان برانگيخت امّا اين اميد به زودى با عزل اخير و انتصاب مجدد فرد قبلى به مقام صدارت به يأس مبدل گرديد. بازگشت امين السلطان به اريكه قدرت بلافاصله اوّلين وام روسى، در تاريخ 1317، را به دنبال داشت كه پرنس ارفع الدوله- تا بهار 1910 سفير ايران در قسطنطنيه- مأمور مذاكره در اين مورد گرديد. اين امر و سفر شاه به اروپا، در 1318، با ولخرجيهاى بى‌فايده در اين سفر موجب نارضايى بسيار گرديد و شورشهايى در تهران، ظاهرا عليه عاصف الدوله حاكم تهران امّا در واقع عليه عدم كفايت و بى‌لياقتى حكومت، پديد آمد.

وجوهات حاصله از وام دوم روسيه، در 1319، نيز صرف هزينه سفر اروپاى شاه در سال بعد گرديد.

مرگ ميرزا محمود خان حكيم الملك، در رشت، كه اعتقاد بر آن بود كه توسط امين السلطان مسموم گرديده است، ناآراميها را افزايش داد و در جمادى الثانى 1321 (سپتامبر 1903) امين السلطان توسط روحانيت تكفير گرديد و مجبور به فرار از ايران شد و شاهزاده عين الدوله جانشين وى گرديد، كه در ابتدا تمايلات آزاديخواهانه‌اى از خود نشان داد و اجازه داد روزنامه فارسى‌زبان حبل المتين كه در كلكته چاپ مى‌شد، در ايران توزيع گردد. در 1323 (6- 1905 ميلادى)، در اواسط جنگ روسيه و ژاپن، شاه براى سومين‌بار به اروپا سفر كرد و فرزندش محمد على ميرزا وليعهد را به عنوان‌