اطاعت كنيد.

از اين آيات درمى‌يابيم كه پيامبر اكرم (ص)، امامان معصوم (عليهم السلام) و ولى فقيه، علاوه بر ابلاغ دستورات خداوند، خود نيز دستوراتى دارند كه بى‌توجهى به آنها با آيات قرآن ناسازگار است. بنابراين اگر فرد يا گروهى به بهانه تمسك به قانون خداوند، از فرامين پيامبر (ص)، امامان معصوم (عليهم السلام) و نيز ولى فقيه سرباز زند، در واقع به بخشى از احكام الهى بى‌توجهى كرده است.[1]

برخى احكام حكومتى را جزء احكام ثانويه و در شمار احكام اضطرارى شمرده‌اند. بنابراين تا زمانى كه اداره كشور با بحران روبه‌رو نشود، حاكم اسلامى اجازه ندارد حكمى جز آنچه در احكام شرعى اوليه آمده است، وضع كند. اما امام‌خمينى احكام حكومتى را مختص به احكام ثانويه نمى‌دانند؛ به همين دليل در وصيت‌نامه خويش، احكام حكومتى را در مقابل احكام ثانويه ذكر كرده‌اند:

از شوراى نگهبان مى‌خواهم و توصيه مى‌كنم ... با ملاحظه ضرورات كشور، كه گاهى با احكام ثانويه و گاهى به ولايت فقيه، بايد اجرا شود، توجه‌نمايند.[2]

طبيعى است كه طبق اين نظريه، احكام حكومتى هميشه احكامى خلاف قاعده و براى موارد خاص و استثنايى نيستند؛ بلكه گاه در رديف ساير احكام و مقرارت اوليه دينى قرار مى‌گيرند. همچنين امام‌خمينى چون اصل حكومت را از احكام اوليه مى‌داند، معتقدند «حكم حكومتى، [نيز] از احكام اوليه است.»[3]

[1]. بنگريد به: محمد سروش، دين و دولت در انديشه اسلامى، ص 235.

[2]. سيدروح‌الله موسوى‌خمينى( امام)، صحيفه امام، ج 21، ص 421.

[3]. همان، ج 20، ص 457.