ميان مردم، نفوذى بسيار به دست آورد، و به خون‌خواهى امام حسين (ع) و شهداى كربلا برخاست.

كيسانيه، اتباع مختار بودند، و به مختاريه نيز شهرت يافتند. كيسانيه چند فرقه شدند، و با همه اختلاف‌ها، در دو عقيده، مشترك بودند، قول به امامت محمّد حنفيه و عقيده به جواز بداء در خداوند.

(ر. ك: دايرة المعارف فارسى).

177- عثمانيّه‌

پيروان عثمان بن عفّان، خليفه‌ى سوم.

178- حنبليّه‌

پيروان مذهب حنبلى، منسوب به احمد بن حنبل، كه يكى از چهار مذهب مشهور اهل سنّت است. مذهب او در عهد حياتش به وسيله‌ى ابو يعقوب، اسحاق الكوسج و چندى بعد به وسيله‌ى ابو بكر خلّال، تدوين و مرتّب گشت. بعدها كسانى مانند عبد القادر جيلانى و ابو الفرج بن الجوزى و ديگران آن را نشر دادند. مذهب حنبلى، اجتناب از قياس كرده و تقريبا اعتماد بر حديث دارد. از هرگونه تأويل و بدعت اجتناب اكيد دارد.

نيز در تكريم معاويه و يزيد مبالغه كرده است كه اساس آن لزوم تبعيّت از هرخليفه‌اى است كه عامه‌ى اهل سنّت او را به خلافت شناخته‌اند!

(ر. ك: دايرة المعارف فارسى).

179- غلاة خطابيّه‌

غلاة يا غاليه به معنى غلوّكنندگان و تندروان، در اصطلاح ملل و نحل و فرق، آن عده از فرق و دسته‌ها و كسانى‌كه در حقّ حضرت على (ع) و فرزندان او و يا پيروان او غلوّ كرده و راه افراط پيموده‌اند، و آنان را خدا يا پيامبر يا ملائكه خوانده‌اند. شهرستانى، اصول بدعت‌هاى غلاة را به چهار بدعت، برمى‌گرداند: تشبيه، بداء، رجعت تناسخ. غلاة به‌