سعيد بن عاص در ايران شمالى، شركت داشت. در جنگ جمل سال 36 هجرى، عاقبت خود را از معركه بيرون كشيد. بعد از معاويه، از بيعت با يزيد امتناع كرد و به مكّه گريخت و سپس به دعوى خلافت برخاست. ابن زبير از دشمنان حضرت على بن ابى طالب (ع) بود. او داراى بغض بنى هاشم بود و امير المؤمنين (ع) را ناسزا مى‌گفت. آورده‌اند:

كه ابن زبير، مدّت چهل روز در خطبه‌ى خود بر پيامبر اسلام (ص) درود نمى‌فرستاد، تا اين‌كه كار به جايى رسيد كه مردم بر او شوريدند.

وى در پاسخ گفت:

رسول خدا اهل بيت بدى دارد، موقعى‌كه من آن حضرت را يادآور مى‌شوم، ايشان متوجّه آن حضرت مى‌گردند و خوشحال مى‌شوند، و من دوست ندارم كه چشم آنان را به اين وسيله روشن نمايم.

حجّاج، در هفدهم ماه جمادى الثانيه سال 73 قمرى، ابن زبير را بكشت و به دار آويخت.

حضرت امير المؤمنين (ع) در اخبار غيبى خود به اوضاع ابن زبير اشاره كرده و فرموده‌اند:

عبد اللّه بن زبير، شخصى حيله‌گر و كينه‌توز است، آرزوى امرى را دارد كه به آن نخواهد رسيد. او دام دين را مى‌گستراند تا دنيا را شكار كند، وى از به دارآويختگان قريش به شمار خواهد رفت.

ابن زبير نسبت به بنى هاشم سخت گرفت و آن‌ها را از جمله محمّد بن حنفيّه، به زندان انداخت و آزار رساند و ابن عبّاس را مجبور به جلاى مكّه كرد.

(ر. ك: الكنى و الألقاب. ريحانة الأدب. دايرة المعارف فارسى).

59- مختار بن ابى عبيد ثقفى‌

مختار بن ابى عبيد ثقفى، از شيعيان كوفه و از كسانى است كه به روايت شيخ مفيد در ارشاد، مسلم، هنگام ورود به كوفه به خانه‌ى او رفت. وى، پس از واقعه‌ى طف در سال 66 به خون‌خواهى شهداى كربلا برخاست و به طرفدارى محمّد حنفيّه، كيسانيّه را بنا نهاد. پدر مختار در كنار فرات در واقعه‌ى جسر كشته شد. مختار، اغلب قاتلان و مسببّان‌