شورش كوفه به رهبرى حسين بن محمّد بن حمزة بن عبد اللّه بن حسين بن على بن حسين بن على بن ابى طالب شد. وى از قريه‌ى «شاهى» عازم كوفه شد و كوفه را به محاصره درآورد. پس از تصرّف كوفه، آن را سنگباران كرد و بخش‌هاى آن را به آتش كشيد، از جمله خانه‌ى حسين بن محمّد. او تمامى علويان و بنى هاشم را در كوفه به زندان افكند. و هزار خانه را در كوفه آتش زد. لشكريان مزاحم، بيشتر از تركان و اهل فرغانه و مغربى‌ها بودند. گفته‌اند كه، مزاحم گروهى از زنان اهل بيت علوى را كه از جمله در ميان آن‌ها زنى حرّه، نيز بود، بر بام مسجد آورد و براى فروش آن‌ها بانگ برآورد.

(ر. ك: تاريخ الطّبري، ابن جرير).

25- عثمان بن عفّان (متوفاى 35 هجرى)

سومين خليفه و از صحابه است. وى تاجرى ثروتمند از خاندان بنى اميّه بود. و چند سال پيش از هجرت، اسلام آورد. اسلام آوردن او را بعضى مربوط با ازدواج وى با رقيّه دخت پيامبر گرامى (ص)، دانسته‌اند. بعد با يكى ديگر از دختران پيامبر به نام امّ كلثوم ازدواج كرد و از اين جهت به او لقب ذو النّورين داده‌اند. عثمان از مهاجران به حبشه بود و در عهد پيامبر (ص) و ابو بكر و عمر نقش عمده‌اى نداشت. بعد از قتل عمر بن خطاب، از جانب شورايى كه اعضاء آن را عمر خود تعيين كرده بود، به خلافت، انتخاب شد. عثمان به سبب آن‌كه خويشان خود بنى اميّه، را در اكثر امور مداخله داد، انتظام و عدالت را از بين برد و به همين جهت، مسلمين از رفتار او ناراضى شدند و اهل بصره و كوفه و مصر بر او شوريدند و درصدد قتل او برآمدند. امام على (ع) آن‌ها را متفرّق كرد، و مقرّر شد كه از آن پس عثمان، در كارها با صحابه مشورت نمايد، و بنى اميّه را از خود دور كند و احكام اسلام را اجراء نمايد. اما باز پيمان شكست و حتّى به تحريك مروان بن حكم در صدد تعقيب و آزار مخالفان و ناراضيان نيز برآمد. اين دفعه، مسلمانان آمر به معروف و ناهى از منكر از او خواستند تا استعفا دهد. ولى چون نپذيرفت، به مدينه آمدند و خانه‌اش را محاصره كردند و او را در آنجا به قتل رساندند.